تلفن تماس

09383003005

تهران ، خیابان ولیعصر بالاتر از بیمارستادن دی کوچه 14 پلاک 11 ساختمان پزشکان شفق

header img

آنژیوگرافی قلب چیست؟ بررسی انواع و عوارض آن

آنژیوگرافی قلب

قلب عضو مهمی در بدن است و کوچک‌ترین اختلال در عملکرد آن می‌تواند بر کل بدن تاثیر منفی بگذارد. آنژیوگرافی قلب یک روش تشخیصی پیشرفته است که به پزشکان اجازه می‌دهد انسدادها، گرفتگی‌ها و مشکلات عروق کرونری را شناسایی کرده و بهترین تصمیم را برای درمان انواع مشکلات مربوط به آن بگیرند. در این مسیر کمک گرفتن از یک متخصص با تجربه و قابل اعتماد می‌تواند روند بهبودی و درمان را سریع‌تر کند. دکتر لعبت رضاییان با سال‌ها تجربه در زمینه قلب و عروق نه تنها مراحل انجام آنژیوگرافی را با دقت و مهارت بالا مدیریت می‌کنند، بلکه در این مسیر آرامش را برای بیماران فراهم می‌کنند. اگر به دنبال تخصص و آرامش خاطر در روند تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی خود هستید و قصد انجام آنژیوگرافی را دارید مراجعه به دکتر رضاییان بهترین انتخاب است.

آنژیوگرافی قلب چیست؟

آنژیوگرافی قلب به پزشکان کمک می‌کند تا رگ‌های کرونری قلب و جریان خون در آنها را به‌طور دقیق مشاهده کنند. این روش معمولا زمانی استفاده می‌شود که پزشک به تنگی یا انسداد رگ‌های قلبی مشکوک باشد یا بخواهد قبل از انجام آنژیوپلاستی، جراحی بای‌پس یا درمان دارویی، وضعیت عروق قلب را ارزیابی کند. در این روش، پزشک از طریق یک کاتتر باریک که معمولا از شریان مچ دست یا ران پا وارد بدن می‌شود، ماده حاجب مخصوصی را به رگ‌های قلب تزریق می‌کند. سپس با استفاده از تصویربرداری پرتو ایکس (فلوروسکوپی) مسیر جریان خون و وضعیت عروق قلب نمایش داده می‌شود. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا محل دقیق تنگی یا گرفتگی رگ‌ها را شناسایی کرده و بهترین تصمیم درمانی را برای آن بگیرد.

انواع روش‌های انجام آنژیوگرافی قلب

با توجه به محل ورود کاتتر آنژیوگرافی قلب به دو شیوه اصلی قابل انجام است: آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال (در ناحیه مچ دست) و آنژیوگرافی از طریق شریان فمورال (در کشاله ران). انتخاب هر یک از این مسیرها بر اساس شرایط عمومی بیمار، ساختار عروق و تشخیص پزشک متخصص انجام می‌شود. به‌طور کلی، انواع روش‌های آنژیوگرافی قلب شامل موارد زیر هستند:

آنژیوگرافی قلب از طریق دست (آنژیوگرافی رادیال)

آنژیوگرافی رادیال یا آنژیوگرافی قلب از طریق دست یک روش کم‌تهاجمی برای بررسی وضعیت رگ‌های کرونری قلب است که در آن کاتتر از شریان مچ دست وارد بدن می‌شود. با تزریق ماده حاجب به رگ‌های قلب و تصویربرداری با پرتو ایکس مسیر جریان خون و وضعیت عروق به دقت مشاهده می‌شود. این روش نسبت به آنژیوگرافی سنتی از طریق پا مزایای قابل توجهی دارد. از جمله خطر خونریزی کمتر، راحتی بیشتر بیمار، ترخیص سریع‌تر و امکان حرکت راحت بعد از عمل. آنژیوگرافی رادیال برای بیمارانی که مشکلات انعقادی یا فشار خون بالا دارند مناسب است و امکان تشخیص دقیق بیماری‌های قلبی را با ایمنی بالاتر فراهم می‌کند.

آنژیوگرافی قلب از طریق دست

آنژیوگرافی قلب از طریق پا (آنژیوگرافی فمورال)

آنژیوگرافی فمورال یا همان آنژیوگرافی قلب از طریق پا روشی قدیمی‌تر برای بررسی وضعیت رگ‌های کرونری قلب است. که در آن کاتتر از شریان فمورال در ناحیه کشاله ران وارد بدن می‌شود. پس از ورود کاتتر، ماده حاجب به رگ‌های قلب تزریق شده و با تصویربرداری پرتو ایکس، جریان خون و وضعیت عروق قلب به‌طور دقیق مشاهده می‌شود. این روش امکان تشخیص انسداد یا تنگی رگ‌ها، مشکلات جریان خون و بیماری‌های عروق کرونری را فراهم می‌کند و می‌تواند پایه‌ای برای اقدامات درمانی مانند آنژیوپلاستی یا بای‌پس باشد.
مزایای آنژیوگرافی فمورال شامل دقت بالا، امکان استفاده در رگ‌های کوچک یا پیچیده و تجربه طولانی در مراکز درمانی است. با این حال، به دلیل ورود کاتتر از ناحیه پا، خطر خونریزی و نیاز به استراحت طولانی‌تر نسبت به روش رادیال وجود دارد.

مراقبت‌های قبل از آنژیوگرافی قلب

پزشک قبل از برنامه‌ریزی آنژیوگرافی زمان دقیق انجام آن را به بیمار اطلاع می‌دهد تا آمادگی‌های لازم را داشته باشد. اما گاهی در بعضی از موارد خاص آنژیوگرافی به‌ صورت اورژانسی انجام می‌شود و در چنین شرایطی فرصت کافی برای آماده‌سازی کامل وجود ندارد. اگر قرار است به‌طور غیر اورژانسی این آزمایش را انجام دهید، رعایت برخی نکات قبل از مراجعه می‌تواند روند کار را آسان‌تر کند و از بروز مشکلات احتمالی پیشگیری نماید. این اقدامات شامل موارد زیر هستند:

  • در صورت داشتن حساسیت دارویی یا سابقه واکنش آلرژیک به ماده حاجب حتما موضوع را با پزشک در میان بگذارید.
  • شب قبل از انجام آنژیوگرافی از مصرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید.
  • از خوردن داروهای حاوی آسپرین یا ترکیبات مشابه قبل از زمان مقرر پرهیز کنید.
  • لازم است فشار خون و ضربان قلب شما پیش از شروع کار اندازه‌گیری و ثبت شود.
  • اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، باید حداقل ۷۲ ساعت قبل از آنژیوگرافی، مصرف آنها را با مشورت پزشک متوقف کنید.

در مورد تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی بیشتر بخوانید.

مراحل انجام آنژیوگرافی قلب

نحوه انجام آنژیوگرافی قلب

برای انجام آنژوگرافی قلب ابتدا بیمار تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرد تا در حین انجام فرایند هیچگونه درد یا ناراحتی احساس نکند. سپس ناحیه مورد نظر که قرار است کاتتر از آن وارد بدن شود (کشاله ران، مچ دست یا بازو) به‌طور کامل تمیز و بی‌حس می‌گردد. کاتتر با دقت از طریق رگ‌های خونی وارد بدن شده و به سمت قلب هدایت می‌شود. پس از رسیدن کاتتر به محل مناسب، ماده حاجب به داخل عروق کرونری تزریق می‌شود تا جریان خون در رگ‌ها با وضوح بالا در تصاویر رادیولوژی مشاهده شود. فرآیند آنژیوگرافی قلب معمولا حدود یک ساعت طول می‌کشد. پس از اتمام، کاتتر به‌ آرامی از رگ خارج می‌شود و محل ورود آن با استفاده از فشار دستی یا وسیله‌ای مخصوص بسته می‌شود تا از خونریزی جلوگیری شود و سپس ناحیه مورد نظر، پانسمان می‌گردد. بعد از انجام آنژیوگرافی بیمار برای مدتی کوتاه تحت نظر و مراقبت قرار می‌گیرد تا وضعیتش به حالت پایدار و طبیعی بازگردد.

مراقبت‌های بعد از آنژیوگرافی قلب

بعد از انجام آنژیوگرافی قلب، بعضی از بیماران ممکن است واکنش‌های غیرمنتظره‌ای از جمله درد، تورم یا حساسیت در محل ورود کاتتر و همچنین عوارضی مانند خونریزی یا کبودی را تجربه کنند. علاوه بر این، احتمال بروز واکنش‌های حساسیتی به ماده حاجب یا تغییرات موقتی در ضربان قلب نیز وجود دارد. بنابراین، رعایت دقیق مراقبت‌های پس از آنژیوگرافی برای پیشگیری از عوارض و تسریع روند بهبودی اهمیت بالایی دارد. این مراقبت‌ها به شما کمک می‌کنند تا در صورت بروز هرگونه علامت غیرطبیعی، به سرعت آن را شناسایی کنید و به پزشک اطلاع دهید. در ادامه مهم‌ترین نکات مراقبتی بعد از آنژیوگرافی قلب را بررسی می‌کنیم:

  • پس از انجام آنژیوگرافی، توصیه می‌شود بیمار حداقل ۲۴ ساعت استراحت کند و فعالیت‌های شدید را انجام ندهد.
  • محل ورود کاتتر باید روزانه از نظر وجود علائمی همچون قرمزی، تورم و یا عفونت به دقت بررسی شود. در صورت مشاهده خونریزی با استفاده از یک گاز استریل، فشاری ملایم روی محل وارد کنید.
  • از بلند کردن اجسام سنگین (بیشتر از ۵ کیلوگرم) و انجام فعالیت‌های فیزیکی سنگین حداقل به مدت ۴۸ ساعت خودداری شود. 
  • استفاده از لباس‌های راحت و آزاد به تسهیل روند بهبودی کمک می‌کند.
  • بیمار باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را به‌طور منظم مصرف کند.
  • مصرف مایعات کافی در طول روز برای حفظ هیدراتاسیون بدن بسیار مهم است.
  • به مدت ۱ تا ۲ روز از خیس شدن محل زخم خودداری کنید. بنابراین بهتر است تا بهبود کامل، از رفتن به حمام و استحمام پرهیز شود.

چه کسانی نیاز به آنژیوگرافی قلب دارند؟

آنژیوگرافی قلب معمولا برای افرادی توصیه می‌شود که دچار علائم قلبی قابل‌توجه شده‌اند یا نتایج تست‌های تشخیصی آنها نشان‌دهنده وجود مشکلات عروقی است. این روش به پزشک کمک می‌کند علت دقیق علائم را شناسایی کرده و مناسب‌ترین روش درمان را انتخاب کند. به‌طور کلی، گروه‌های زیر بیشتر به آنژیوگرافی قلب نیاز دارند:

  • افرادی که درد یا احساس فشار در ناحیه قفسه سینه را تجربه می‌کنند.
  • بیمارانی که در آزمایش‌های تشخیصی مانند تست ورزش، نوار قلب (ECG)، اکوکاردیوگرافی یا تصویربرداری‌های تخصصی نتایج غیرطبیعی یا مشکوک دارند.
  • افرادی که دچار حمله قلبی شده‌اند و نیاز به شناسایی دقیق محل انسداد عروق کرونری دارند.
  • بیمارانی که با علائمی مانند تنگی نفس، خستگی غیرعادی یا تورم در اندام‌ها (مخصوصا پاها) مواجه هستند.
  • کودکان و بزرگسالانی که به‌ صورت مادرزادی دارای بیماری‌های قلب و عروق هستند و نیاز به بررسی کامل وضعیت عروقی دارند.

آنژیوگرافی قلب برای چه کسانی خطرناک است؟

آنژیوگرافی قلب برای چه کسانی خطرناک است؟

آنژیوگرافی قلب به‌طور کلی روشی قابل اطمینان به شمار می‌رود، اما در بعضی از افراد ممکن است با خطراتی همراه باشد. اشخاصی که به ماده حاجب یا داروهای بی‌حسی و آرام‌بخش حساسیت دارند، در معرض واکنش‌های آلرژیک قرار می‌گیرند. همچنین بیمارانی که مبتلا به نارسایی کلیه یا دیابت پیشرفته هستند، اگر مشکل عملکرد کلیه داشته باشند، ممکن است پس از تزریق ماده حاجب دچار عوارض جدی شوند. وجود عفونت‌های فعال یا تب بالا نیز می‌تواند خطر بروز مشکلات بعد از این روش را افزایش دهد. سالمندانی که چند بیماری زمینه‌ای مانند نارسایی قلبی شدید یا اختلالات انعقادی دارند نیز در گروه پرخطر قرار می‌گیرند. به همین دلیل قبل از انجام آنژیوگرافی لازم است بیمار به‌طور کامل توسط پزشک معاینه شود و آزمایش‌های ضروری انجام گیرند تا اگر مشکلی وجود داشته باشد، از روش‌های جایگزین برای بررسی عروق قلب استفاده شود. البته در شرایط اورژانسی که هیچ راه دیگری وجود ندارد. پزشک با رعایت کامل اصول ایمنی آنژیوگرافی را انجام خواهد داد.

عوارض آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی یکی از روش‌های موثر برای بررسی دقیق عروق کرونر است. اما همانند بسیاری از روش‌های تشخیصی، می‌تواند با برخی عوارض همراه باشد. خوشبختانه بروز این عوارض چندان شایع نیست و در اکثر موارد، این مشکلات موقتی بوده و به‌خوبی قابل کنترل هستند. به همین دلیل لازم است پزشک قبل از انجام آنژیوگرافی، وضعیت سلامت عمومی بیمار و سوابق پزشکی او را به‌طور کامل بررسی کند تا احتمال بروز عوارض به حداقل برسند. از جمله عوارض احتمالی آنژیوگرافی قلب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

عوارضتوضیحات
عفونتممکن است محل ورود کاتتر دچار عفونت پوستی یا بافتی شود.
آسیب به عروق یا اعصابدر بعضی از موارد، ورود یا جابه‌جایی کاتتر می‌تواند به دیواره رگ‌ها یا رشته‌های عصبی اطراف آسیب برساند.
خونریزی یا کبودیمحل ورود کاتتر در کشاله ران یا دست ممکن است دچار خونریزی، کبودی یا هماتوم (تجمع خون) شود.
آسیب کلیویماده حاجب می‌تواند در برخی بیماران (مخصوصا مبتلایان به بیماری کلیوی) باعث کاهش عملکرد کلیه شود.
حمله قلبی یا سکته مغزیدر موارد بسیار نادر، این روش ممکن است منجر به حمله قلبی یا بروز سکته مغزی شود.
آریتمی قلبیدر بعضی بیماران، آنژیوگرافی می‌تواند باعث بروز آریتمی یا اختلال موقت در ریتم قلب شود.
واکنش آلرژیک به ماده حاجببرخی افراد به ماده حاجب حساسیت دارند که ممکن است باعث کهیر، خارش، حالت تهوع یا مشکلات تنفسی شود.

کاربرد آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی قلب با بررسی دقیق رگ‌های کرونری و جریان خون در قلب، به پزشکان کمک می‌کند تا وضعیت قلب و عروق را به طور کامل ارزیابی کنند. کاربردهای این روش شامل موارد زیر هستند:

  • تشخیص انسداد یا تنگی رگ‌های قلب: یکی از مهم‌ترین کاربردهای آنژیوگراف، شناسایی محل دقیق انسداد یا تنگی عروق کرونری است. این اطلاعات برای تشخیص بیماری‌های شریانی قلب مانند آنژین قلبی یا سکته قلبی است.
  • برنامه‌ریزی درمان‌های تهاجمی: آنژیوگرافی، پایه‌ای برای انجام اقدامات درمانی مانند آنژیوپلاستی (باز کردن رگ با بالن)، قرار دادن استنت یا جراحی بای‌پس عروق کرونری است. پزشک با مشاهده دقیق محل تنگی یا انسداد می‌تواند بهترین روش درمانی را انتخاب کند.
  • ارزیابی جریان خون به عضله قلب: با آنژیوگرافی می‌توان میزان خون‌رسانی به بخش‌های مختلف قلب را بررسی کرد و مناطقی که جریان خون کافی ندارند یا دچار ایسکمی شده‌اند را شناسایی کرد.
  • بررسی عملکرد دریچه‌ها و ساختارهای قلبی: آنژیوگرافی علاوه بر رگ‌ها، امکان ارزیابی عملکرد دریچه‌های قلب، اندازه حفره‌ها و فشار داخل قلب را فراهم می‌کند.
  • ارزیابی مشکلات قلبی مادرزادی: در بیماران با ناهنجاری‌های مادرزادی قلبی، آنژیوگرافی می‌تواند موقعیت و شدت مشکل را مشخص کند و به پزشک در تصمیم‌گیری درمانی کمک نماید.
  • کنترل و بررسی پس از حمله قلبی یا درمان قبلی: بیمارانی که سابقه حمله قلبی، آنژیوپلاستی یا جراحی بای‌پس دارند با آنژیوگرافی می‌توانند وضعیت رگ‌ها و عملکرد قلب خود را کنترل کرده و مشکلات احتمالی را به‌موقع شناسایی کنند.
  • تشخیص علت دردهای قفسه سینه نامشخص: در برخی بیماران که دردهای قفسه سینه با روش‌های غیرتهاجمی قابل توضیح نیستند، آنژیوگرافی می‌تواند علت دقیق درد و اختلال جریان خون را مشخص کند.
  • ارزیابی عروق قبل از جراحی‌های بزرگ: پیش از جراحی‌های مهم به ویژه در بیماران با ریسک قلبی بالا آنژیوگرافی به جراح کمک می‌کند وضعیت عروق قلب را ارزیابی کند و خطرات احتمالی را کاهش دهد.

کلام پایانی

آنژیوگرافی قلب یکی از دقیق‌ترین و موثرترین روش‌های تشخیص بیماری‌های عروق کرونر است که می‌تواند از بروز بعضی از بیماری‌ها و مشکلات قلبی جلوگیری کند. درست است که این روش یک تکنیک پیشرفته و تخصصی است. اما زمانی می‌تواند اثربخش و ایمن باشد که زیر نظر متخصصان با‌تجربه و متعهد انجام شود. دکتر لعبت رضاییان، متخصص قلب و عروق و دارای سال‌ها تجربه در حوزه تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی، با بهره‌گیری از به‌روزترین روش‌های آنژیوگرافی و تجهیزات پیشرفته آماده ارائه خدمات حرفه‌ای به بیماران گرامی هستند. برای دریافت نوبت می‌توانید با با شماره‌های ۰۲۱۸۸۱۹۰۵۷۹، ۰۲۱۱۹۲۳۵۶ و ۰۹۳۸۳۰۰۳۰۰۵ تماس بگیرید.

سوالات متداول

آیا آنژیوگرافی قلب درد دارد؟

خیر، این روش با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و معمولا فقط کمی فشار یا ناراحتی احساس می‌کنید.

مدت زمان انجام آنژیوگرافی چقدر است؟

انجام آن حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.

بعد از آنژیوگرافی چه مدت باید در بیمارستان بمانم؟

معمولا چند ساعت تا یک شب بستری می‌شوید تا وضعیت عمومی بررسی شود.

آیا بعد از آنژیوگرافی می‌توان رانندگی کرد؟

خیر، توصیه می‌شود ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از انجام آن رانندگی نکنید.

نظرات