تفاوت بالن و فنر قلب: هرآنچه باید بدانید!

بالن و فنر قلب از جمله روش‌های درمانی جهت بهبود مشکلات قلبی عروقی است که به طور شایعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر کدام از این روش‌ها با توجه به وضعیت بیمار و شرایط عمومی انتخاب می‌شوند، زیرا مزایای و معایب متفاوتی دارند. با ما در این مقاله همراه شوید تا با تفاوت بالن و فنر قلب آشنا شوید.

بالن قلب چیست؟

بالن قلب که به “آنژیوپلاستی” نیز شناخته می‌شود، روشی است که برای باز کردن عروق کرونر مسدود شده استفاده می‌شود. این روش بدون جراحی قلب باز، جریان خون را به عضله قلب باز می‌گرداند. آنژیوپلاستی را می‌توان در شرایط اورژانسی مانند حمله قلبی انجام داد. آنژیوپلاستی به صورت مداخله عروق کرونر از راه پوست نیز تعریف  می‌شود. برای بالن قلب، یک لوله بلند و نازک (کاتتر) در رگ خونی قرار می‌گیرد. سپس کاتتر به سمت شریان کرونر مسدود شده هدایت می‌شود. کاتتر یک بالن کوچک در نوک خود همراه دارد. هنگامی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، بالن در ناحیه باریک شریان قلب باد می‌شود. این امر پلاک یا لخته خون را به طرفین شریان فشار می‌دهد. در نتیجه فضای بیشتری برای جریان خون ایجاد خواهد شد.

تیم پزشکی در طول جراحی از فلوروسکوپی استفاده می‌کنند. فلوروسکوپی نوع خاصی از اشعه ایکس است که به پزشک کمک می‌کند تا انسداد شریان‌های قلب را پیدا کند. به این کار “آنژیوگرافی عروق کرونر” می‌گویند.

همچنین بخوانید: گرفتگی عروق کرونر!

فنر قلب چگونه انجام می‌شود؟

فنر یا استنت‌های عروق کرونر در حال حاضر تقریباً در تمام روش‌های آنژیوپلاستی استفاده می‌شوند. استنت یک سیم پیچ فلزی ریز و قابل انبساط است. پزشک آن را در ناحیه باز شده سرخرگ قرار می‌دهد تا از انسداد مجدد شریان جلوگیری شود. پس از قرار دادن استنت، بافت شروع به پوشاندن استنت مانند لایه‌ای از پوست می‌کند. استنت در عرض 3 تا 12 ماه به طور کامل با بافت پوشانده می‌شود. این مدت زمان بستگی به نوع فنر دارد، به این معنا که آیا استنت پوشش دارویی دارد یا خیر. ممکن است داروهای “ضد پلاکت” جهت کاهش چسبندگی پلاکت‌ها برای بیمار تجویز شود. پلاکت‌ها سلول‌های خونی خاصی هستند که برای جلوگیری از خونریزی به هم می‌چسبند. این دارو همچنین می‌تواند از تشکیل لخته‌های خون در داخل استنت جلوگیری کند. تیم پزشکی دستورالعمل‌های خاصی را در مورد اینکه کدام داروها و برای چه مدت باید مصرف شوند، ارائه می‌دهند.

انواع فنر قلب

بیشتر استنت‌ها با دارو پوشانده می‌شوند تا از تشکیل بافت اسکار در داخل استنت جلوگیری شود. به این فنرها، استنت‌های دارویی می‌گویند. آن‌ها دارو را در داخل رگ خونی آزاد می‌کنند که رشد بیش از حد بافت داخل استنت را کند کنند. این موضوع به جلوگیری از باریک شدن مجدد رگ خونی کمک می‌کند. برخی از فنرها این پوشش دارویی را نداشته و به آن‌ها استنت‌های فلزی برهنه می‌گویند. ممکن است میزان تنگی بیشتری داشته باشند. این فنر ممکن است در افرادی که در معرض خطر خونریزی هستند ترجیح داده شود. اگر بافت اسکار در داخل استنت ایجاد شود، ممکن است نیاز به تکرار روش داشته باشید. این امر به وسیله آنژیوپلاستی با بالن و یا با فنر دوم می‌باشد.

کاربرد بالن و فنر قلب

همان‌طور که ذکر شد، هر دوی این روش‌ها جهت باز کردن رگ‌های قلبی استفاده می‌شوند. در واقع اصلی‌ترین تفاوت بالن و فنر قلب این است که از بالن جهت رفع انسداد رگ‌ها بهره می‌برند در حالی که  فنر قلب برای جلوگیری از انسداد دوباره استفاده می‌شود. به طور کلی این دو روش در امتداد و تکمیل کننده یکدیگر هستند. آنژیوپلاستی با قرار دادن فنر جهت درمان تجمع چربی، کلسترول و سایر مواد در داخل و روی دیواره شریان‌ها استفاده می‌شود.  از دیگر کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد قفسه سینه که “آنژین” نامیده می‌شود در حال وخیم‌تر شدن باشد.
• جهت درمان سریع حمله قلبی
• آنژیوپلاستی برای همه مناسب نیست. گاهی اوقات جراحی قلب باز به جای آن توصیه می‌شود.

عوارض بالن و فنر قلب

اگرچه این دو روش جز تکنیک‌های کم تهاجم در درمان بیماری‌های قلبی عروقی هستند، اما عوارضی را نیز با خود به همراه دارند. برخی خطرات احتمالی مرتبط با آنژیوپلاستی و استنت گذاری عبارت‌اند از:

• خونریزی در محلی که کاتتر در بدن قرار می‌گیرد (معمولاً کشاله ران، مچ دست یا بازو)
• لخته شدن خون یا آسیب به رگ خونی به وسیله کاتتر
• لخته شدن خون در رگ خونی تحت درمان
• عفونت در محل قرار دادن کاتتر
• ریتم غیر طبیعی قلب
• حمله قلبی
• سکته
• درد یا ناراحتی قفسه سینه
• پارگی عروق کرونر یا بسته شدن کامل عروق کرونر که ممکن است نیاز به جراحی قلب باز داشته باشد
• واکنش آلرژیک
• آسیب به کلیه

اقدامات پس از بالن و فنر قلب

آنژیوپلاستی عروق کرونر و قرار دادن استنت می‌تواند جریان خون را به میزان زیادی افزایش دهد. باید توجه داشته باشید که آنژیوپلاستی یا استنت گذاری علل زمینه‌ای و اصلی انسداد شریان‌های قلب را درمان نمی‌کند. برای حفظ سلامت قلب پس از این روش‌ها لازم است نکاتی را رعایت نمایید:

• مصرف دخانیات را قطع نمایید.
• رژیم غذایی کم چربی و سرشار از سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و روغن‌های سالم مانند روغن زیتون یا آووکادو را دنبال کنید.
• به فعالیت‌های ورزشی سبک بپردازید تا تناسب اندامتان حفظ شود.
• به طور مدام سطح کلسترول، فشار خون و قند خون خود را کنترل نمایید.

کلام آخر

روش‌های درمانی متفاوتی جهت درمان مشکلات قلبی عروقی وجود دارد. برخی از این تکنیک‌ها پر تهاجم بوده و برخی دیگر ایمن‌تر هستند. استفاده از بالن و فنر قلب در مقایسه با جراحی قلب جز روش‌های کم تهاجم شناخته می‌شوند. هدف از این دو درمان، بهبود جریان خونی در رگ‌های قلب است. اگرچه نوع اجرای این دو تکنیک با یکدیگر متفاوت است، اما یک دیگر را تکمیل می‌نمایند.