گرفتگی عروق کرونر : علائم، علت،‌ تشخیص و درمان

در بیشتر موارد، پدیده گرفتگی عروق کرونر به دلیل تصلب شرایین و اثرات ترومبوآمبولیک است. همراه با علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق زیاد، سرگیجه و…، وجود انسداد شریان‌های کرونر همیشه باعث نگرانی شدید می‌شود. زیرا اساس شرایطی مانند آنژین صدری و انفارکتوس میوکارد است. درمان انسداد عروق کرونر شامل اتخاذ یک سبک زندگی سالم و بسته به درجه انسداد، درمان دارویی یا جراحی است.

کرونر چیست؟

شریان‌های کرونری شریان‌هایی هستند که میوکارد، عضله قلب را با خون اکسیژن‌دار تامین می‌کنند. به عبارت دیگر، عروق کرونر رگ‌های خونی هستند که قلب را زنده نگه می‌دارند، زیرا آنها تامین کننده اکسیژن و مواد مغذی ضروری برای بقای بافت‌ها هستند. عروق کرونر از اولین بخش‌های آئورت صعودی منشا می‌گیرند. در واقع آنها اولین شاخه‌های آئورت را نشان می‌دهند.

گرفتگی عروق کرونر یعنی چه؟

انسداد عروق کرونر عبارت عامیانه‌ای است که فرآیند انسداد جزئی یا کامل عروق کرونر را نشان می‌دهد، فرآیندی که در پزشکی نام بیماری عروق کرونر را می‌گیرد. وجود انسداد عروق کرونر مانع از جریان خون اکسیژن دار به داخل میوکارد می‌شود و این زمینه را برای یک وضعیت پزشکی بسیار خطرناک به نام ایسکمی میوکارد یا بیماری ایسکمیک قلب فراهم می‌کند که در آن خون رسانی به عضله قلب کمتر از مقدار واقعی است.

انسداد عروق کرونر و ایسکمی میوکارد چه عواقبی دارند؟

ایسکمی میوکارد ناشی از وجود انسداد عروق کرونر می‌تواند گذرا باشد (بنابراین، پس از مدت زمان معینی، خونی که به میوکارد هدایت می‌شود، گردش خود را از سر می‌گیرد) یا دائمی (یعنی امکان بازیابی گردش خون در قلب وجود ندارد). شرایط اول نمونه‌ای از آنژین صدری است، در حالی که وضعیت دوم نمونه‌ای از انفارکتوس میوکارد (یا حمله قلبی) است.

بیماری عروق کرونر چقدر شایع است؟

انسداد عروق کرونر یک مشکل بسیار گسترده است، به طوری که بیماری ایسکمیک قلبی مرتبط با آن علت اصلی مرگ و میر در کشورهای به اصطلاح دنیای غرب است. تا چند دهه پیش،مردان بسیار بیشتر از زنان به بیماری انسداد عروق کرونر مبتلا می‌شدند. با این حال امروزه، نسبت بین بیماران مرد و بیماران زن به طور قابل توجهی کاهش یافته است که عمدتا به دلیل افزایش تعداد بیماران است.

چرا انسداد عروق کرونر رخ می‌دهد؟

رسوبات کلسترول در امتداد دیواره رگ‌های خونی منجر به کاهش جریان خون به قلب می‌شود که طی تلاش‌های خاص می‌تواند آسیب ببیند و باعث درد معمول قفسه سینه یا آنژین صدری شود. این اتفاق در واقع زمانی رخ می‌دهد که خون لازم برای میوکارد به دلیل انسداد به مقدار کافی از رگ‌ها نرسد. این مشکلی است که قابل حل است، اما اگر به موقع درمان نشود می‌تواند منجر به انسداد واقعی شریان‌ها با ایجاد انفارکتوس میوکارد شود.

آترواسکلروز عروق کرونر

آترواسکلروز فرآیند سخت شدن و ضخیم شدن شریان‌های کالیبر متوسط ​​و بزرگ است که به مرور زمان باعث ایجاد آتروم بر روی دیواره عروق شریانی می‌شود. آتروما همچنین به عنوان پلاک آترواسکلروتیک شناخته می‌شود، آتروم مجموعه‌ای از لیپید (به ویژه کلسترول)، پروتئین و مواد فیبری است که علاوه بر باریک شدن مجرای عروق در طول تشکیل آن، همچنین می‌تواند دچار ضایعات و یا تکه تکه شدن شود.

علائم انسداد در رگ‌ها

دیواره رگ‌های خونی توسط رسوبات کلسترول در طول سالیان متمادی مسدود می‌شود و سبب گرفتگی رگ قلب خواهد شد؛ به همین دلیل، اگر معاینات مکرر انجام نشود، مشکوک شدن به این مشکل تا زمانی که اولین علائم ظاهر شوند، که معمولاً درد قفسه سینه و دیسترس تنفسی است، بسیار دشوار است. تنها راه اجتناب از این فرآیند، پیشگیری است که با رعایت رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت بدنی متوسط ​​اما مداوم حاصل می‌شود. کسانی که با آسیب شناسی آشنا هستند نیز باید توجه ویژه‌ای داشته باشند. عوامل خطر این بیماری عبارتند از:

• سطح کلسترول بالا
• دیابت
• سیگار کشیدن
• فشار خون

روش های تشخیص

تست استرس پرکاربردترین روش در صورت وجود شک در گرفتگی عروق است. معاینه شامل پایش مقادیر حیاتی بیمار با الکتروکاردیوگرام در حین ورزش است. در صورت مثبت بودن نتایج در این آزمایش، آنژیوگرافی عروق کرونر برای شناسایی نقطه آسیب دیده انجام می‌شود. در طول بررسی، یک کاتتر کوچک که از طریق یک شریان اصلی مانند شریان کشاله ران وارد می‌شود، به سمت قلب هدایت می‌شود، جایی که مایع کنتراست را آزاد می‌کند که می‌تواند نقطه دقیق انسداد و شدت آن را برجسته کند.

راه‌های درمان گرفتگی عروق کرونر چیست؟

پس از انجام آنژیوگرافی عروق کرونر، بر اساس موقعیت انسداد و خطر قریب الوقوع آن برای گردش خون، متخصص تصمیم می‌گیرد که چه نوع درمانی را انجام دهد و می‌تواند بین درمان دارویی یا جراحی یکی را انتخاب کند. دارو درمانی در مواردی که شرایط ایمنی برای انجام جراحی وجود ندارد، انجام می‌شود و شامل تجویز عوامل ضد پلاکتی است که وظیفه آنها رقیق کردن خون است تا راحت‌تر به عضله قلب برسد.

اگر امکان مداخله جراحی وجود داشته باشد، معمولا از تکنیک بای‌پس عروق کرونر یا آنژیوپلاستی کرونر استفاده می‌شود. اولین نوع جراحی شامل انحراف رگ‌های خونی برای جلوگیری از عبور خون از ناحیه مسدود شده است. از سوی دیگر، آنژیوپلاستی عروق کرونر با استفاده از یک کاتتر کوچک حاوی نوعی بالون انجام می‌شود که پس از گشاد شدن دیواره‌های شریان بیمار، آن را بیرون می‌کشند تا جایی برای استنت‌های فلزی ایجاد شود که از شریان حمایت ‌کند.