بهترین روش‌های درمان فشار خون پایین

فشارخون پایین از مشکلات رایجی است که بسیاری از افراد به آن دچار هستند و معمولا به دلیل نداشتن اطلاعات کافی، از درمان آن غافل می‌شوند.  فشارخون پایین می‌تواند باعث بروز علائمی مانند سرگیجه، ضعف و خستگی مزمن شود و کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. اما جای نگرانی نیست؛ درمان فشار خون پایین با راهکارهای تخصصی و علمی دکتر لعبت رضاییان، پزشک برجسته و متخصص در زمینه قلب و عروق، به راحتی امکان‌پذیر است. ایشان به شما کمک می‌کنند تا با روش‌ها و راهکارهای اصولی بتوانید فشارخون خود را به راحتی درمان کنید. 

فشارخون پایین چیست؟

فشار خون پایین یا هیپوتانسیون به حالتی گفته می‌شود که فشار خون در رگ‌های خونی کمتر از حد نرمال باشد. به طور معمول، وقتی فشار سیستولیک (عدد بالایی) کمتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولیک (عدد پایینی) کمتر از ۶۰ میلی‌متر جیوه باشد، فرد دچار فشار خون پایین شده‌است. اگرچه فشار خون پایین برای بعضی افراد طبیعی و بدون علامت است، اما در مواردی می‌تواند باعث کاهش جریان خون به اعضای حیاتی بدن مانند مغز، قلب و کلیه‌ها شود و علائمی مثل سرگیجه، ضعف، خستگی، و حتی غش ایجاد کند.

چه محدوده‌ای فشارخون پایین در نظر گرفته می‌شود؟

محدوده‌ای که فشار خون پایین در نظر گرفته می‌شود معمولا بر اساس دو عدد فشار خون سیستولیک و دیاستولیک تعیین می‌شود. فشار سیستولیک کمتر از ۹۰ میلی‌متر جیوه که نشان‌دهنده فشار هنگام انقباض قلب است و فشار دیاستولیک کمتر از ۶۰ میلی‌متر جیوه که نشان‌دهنده فشار هنگام استراحت قلب بین دو ضربان است. اگر فشار خون شما در این بازه باشد، به عنوان فشار خون پایین (هیپوتانسیون) محسوب می‌شود. البته باید توجه داشت که برخی افراد به طور طبیعی فشار خون پایین دارند و بدون هیچ علامتی زندگی سالم و فعالی دارند. اما اگر همراه با علائمی مثل سرگیجه، خستگی یا غش باشد، نیاز به بررسی و درمان دارد.

درمان فشارخون پایین

بسیاری از افراد به صورت طبیعی دچار فشارخون پایین هستند و این موضوع باعث شده تا افراد دچار مشکلات متعددی در این زمینه شوند. اما خوشبختانه با راهکارهای ساده و اصولی و تحت نظر پزشک می‌توان فشارخون پایین را به راحتی درمان کرد. در ادامه با مهم‌ترین روش‌های درمان فشارخون پایین آشنا خواهید شد:

درمان خانگی فشارخون پایین

درمان فشار خون پایین در خانه معمولا با روش‌های ساده و تغییر سبک زندگی انجام می‌شود. این کارها به حفظ فشار خون در حد مناسب و کاهش علائم کمک می‌کند. نوشیدن آب کافی باعث کاهش حجم خون و افت فشارخون می‌شود. به جای چند وعده بزرگ، وعده‌های غذایی کوچک داشته باشید. همچنین داشتن استراحت خوب می‌تواند به حفظ تعادل بدن و فشار خون کمک کند. 

فشارخون پایین در بارداری 

درمان فشار خون پایین در بارداری خیلی مهم است زیرا می‌تواند روی سلامت مادر و جنین تاثیرگذار باشد. در این افراد دراز کشیدن به پهلوی چپ کمک می‌کند خون‌رسانی به رحم و جنین بهتر انجام شود و فشار خون بهبود پیدا کند. با مشورت پزشک ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی و حرکات کششی را انجام دهید. در صورت بروز علائم شدید، پزشک داروهای خاصی را تجویز می‌کند. همیشه قبل از مصرف هر دارو یا مکملی حتما با پزشک خود مشورت کنید.

درمان دارویی فشارخون پایین

زمانی برای درمان فشارخون پایین از دارو استفاده می‌شود که روش‌های غیر دارویی (مثل تغییر سبک زندگی و تغذیه) کافی نباشد یا علائم شدید و ناتوان‌کننده باشد. برخی از داروها می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند، بنابراین هرگونه علائم غیرعادی را به پزشک اطلاع دهید. انواع داروها برای درمان فشارخون پایین توسط پزشک تجویز می‌شوند عبارتند از:

فلودروکورتیزون (Fludrocortisone)

این دارو یک نوع کورتیکواستروئید است که به افزایش حجم خون کمک می‌کند. فلودروکورتیزون باعث نگه داشتن سدیم و آب در بدن می‌شود و در نتیجه فشار خون را بالا می‌برد. مقدار مصرف و دوز مناسب باید توسط پزشک تجویز شود و به هیچ عنوان نباید دارو را به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار دهید.

میدودرین (Midodrine)

میدودرین یک داروی محرک سیستم عصبی سمپاتیک است که باعث انقباض عروق خونی و افزایش فشار خون می‌شود. این دارو معمولا برای افرادی که دچار افت فشار خون ارتواستاتیک (افت فشار خون هنگام ایستادن) هستند، و فقط توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود.

درمان فشارخون پایین با ورزش

پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری آرام، یوگا و حرکات کششی از ورزش‌های مناسب برای بهبود گردش خون و تقویت قلب هستند. ورزش باعث قوی‌تر شدن قلب و افزایش کارایی پمپاژ خون می‌شود که به حفظ فشار خون مناسب کمک می‌کند. اگه مدت‌ زیادی است که ورزش نکرده‌اید بهتر است با تمرینات سبک و کوتاه شروع کنید و به مرور زمان شدت و مدت آن را افزایش دهید. بهتر است بعد از ورزش به آرامی استراحت کنید ناگهانی ننشینید یا دراز نکشید زیرا باعث افت فشار خون می‌شوید. قبل، حین و بعد از ورزش حتما آب کافی بنوشید، کم‌آبی بدن می‌تواند باعث افت فشار خون شود.

بیشتر بخوانید: درمان فشارخون بالا

درمان فشارخون پایین با ابزارهای کمکی

برای درمان فشار خون پایین، معمولا از ابزارها و دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که به بهبود گردش خون و افزایش فشار کمک کنند. این ابزارها معمولا مکمل تغییر سبک زندگی و داروهای تجویزی هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• جوراب‌های فشاری (Compression Stockings): جوراب‌ها فشار مناسبی روی پاها وارد می‌کنند تا از جمع شدن خون در رگ‌های پایین پا جلوگیری کرده و خون بهتر به قلب بازگردد. به‌خصوص در مواردی که افت فشار وضعیتی (افت فشار هنگام ایستادن) وجود دارد، بسیار موثر هستند.
• بالشتک شیب‌دار (Bed Wedge): این وسیله زیر تشک یا بالشت قرار می‌گیرد و سر و بالاتنه را کمی بالاتر نگه می‌دارد تا در هنگام خواب یا استراحت فشار خون بهتر حفظ شود و از افت فشار هنگام بلند شدن جلوگیری کند.
• دستگاه‌های پایش فشار خون (مانیتور فشار خون خانگی): دستگاه‌‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا فشار خون خود را به طور مرتب اندازه‌گیری کند و در صورت افت یا نوسانات شدید، سریع‌تر اقدام کند یا با پزشک مشورت نماید.

کنترل فشار خون پایین با کمک هولتر

هولتر فشار خون دستگاهی کوچک و قابل حمل است که فشار خون را به صورت مداوم و دوره‌ای (معمولا 24 ساعت) ثبت می‌کند تا نوسانات فشار خون در طول روز و شب بررسی شود. این دستگاه کمک می‌کند پزشک بفهمد فشار خون بیمار چگونه تغییر می‌کند و علت آن را بهتر تشخیص دهد. کاربرد هولتر در فشار خون پایین بیشتر برای تشخیص است، یعنی بررسی می‌کند که آیا فشار خون واقعا پایین است یا نوسانات غیرطبیعی دارد. این دستگاه به تعیین الگوهای افت فشار کمک می‌کند، مثلا افت فشار هنگام ایستادن (افت فشار وضعیتی). اما درمان فشار خون پایین با دارو، تغییر سبک زندگی یا ابزارهایی مثل جوراب فشاری انجام می‌شود. اگر فشار خون پایین دارید و می‌خواهید بهتر آن را کنترل کنید، استفاده از هولتر فشارخون به پزشک در تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند، اما خود دستگاه نقشی در درمان ندارد. 

چه زمانی برای درمان فشارخون پایین باید به پزشک مراجعه کنیم؟

فشار خون پایین در بسیاری از موارد بی‌خطر است و نیازی به درمان فوری ندارد، اما اگر افت ناگهانی فشار خون باعث اختلال در تعادل، هوشیاری یا حتی سقوط و آسیب جسمی شود، نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. همچنین اگر بعد از شروع داروی جدید دچار فشار خون پایین شده‌اید، باید حتما با پزشک مشورت کنید. افرادی که بیماری قلبی، دیابت، بیماری کلیوی یا مشکلات هورمونی دارند و دچار افت فشار خون می‌شوند، باید تحت نظر پزشک قرار بگیرند. علائم خطرناک مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا سردرگمی ذهنی می‌توانند نشانه مشکلات جدی‌تر باشند و نیاز به مراقبت فوری دارند. برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمان مناسب، مراجعه به پزشک متخصص قلب و عروق مانند دکتر لعبت رضاییان بسیار مهم است. ایشان با تجربه و دانش خود، راهنمایی‌های علمی و عملی برای کنترل فشار خون پایین را به شما ارائه خواهند داد.

برای فشارخون پایین چی بخوریم؟

رژیم غذایی نقش مهمی در کنترل و بهبود فشار خون پایین دارد. انتخاب مواد غذایی مناسب می‌تواند به افزایش فشار خون و کاهش علائم ناشی از آن کمک کند. معمولا افرادی که مشکلات قلبی یا فشار خون دارند باید توجه بیشتری به تغذیه خود داشته باشند. برخی از مهم‌ترین مواد غذایی که برای درمان فشارخون مفید و موثر است عبارتند از:

مصرف کافی مایعات

آب و نوشیدنی‌های سالم مثل آب میوه‌های طبیعی، آب نارگیل و چای گیاهی به حفظ حجم خون و جلوگیری از کم‌آبی کمک می‌کنند. البته توجه داشته باشید که نباید از نوشیدنی‌هایی که دارای قند مصنوعی هستند استفاده کنید تا مشکلی در قندخون شما ایجاد شود. 

افزایش مصرف نمک (با احتیاط) 

نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود، اما بهتر است میزان آن تحت نظر پزشک تنظیم شود تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود. غذاهای شور مانند زیتون، خیارشور، پنیرهای شور و آجیل‌های نمکی می‌توانند مفید باشند. نمک را به صورت کنترل شده مصرف کنید زیرا می‌تواند خیلی زود باعث بالارفتن فشارخون شود. بهتر است هر روز به مقدار خیلی کم از مواد غذایی دارای نمک استفاده کنید تا با گذشت زمان دچار پرفشاری نشوید.

استفاده از ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 می‌تواند باعث کم‌خونی و در نتیجه افت فشار خون شود. گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ و لبنیات منابع خوبی از این ویتامین‌ها هستند. همچنین با تجویز پزشک متخصص خود می‌توانید از قرص‌ها و داروهای ویتامین که دارای ویتامین B12 هستند نیز استفاده کنید. البته بهتر است هیچ قرص ویتامینی به صورت خودسرانه مصرف نشود و تحت نظر پزشک باشد.

غذاهای سرشار از  (اسید فولیک) و کافئین

فولات نیز در تولید گلبول‌های قرمز خون نقش دارد و منابع آن شامل سبزیجات برگ سبز، حبوبات، مرکبات و غلات غنی شده است. همچنین مصرف چای سیاه یا قهوه به طور موقت می‌تواند فشار خون را افزایش دهد، اما مصرف زیاد آن توصیه نمی‌شود. بهتر است این مواد غذایی را به صورت کنترل شده مصرف کنید تا مشکلی برایتان ایجاد نشود.

مواد غذایی انرژی‌زا و پروتئین‌دار

گوشت، تخم مرغ، مغزها، حبوبات و لبنیات به حفظ انرژی و تقویت بدن کمک می‌کنند. بهتر است این مواد غذایی را روزانه در رژیم خود جای دهید و به صورت کنترل شده آن‌ها مصرف کنید. البته بهتر است برای بالا بردن فشارخون از نوشابه و یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا استفاده نکنید. 

نکاتی برای جلوگیری از فشارخون پایین

افرادی که فشارخون پایین دارند باید نکات مهمی را در این خصوص رعایت کنند. برخی از این نکات ساده می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در کنترل و درمان فشارخون پایین داشته باشد. مصرف آب و مایعات طبیعی یکی از راهکارهای ساده ولی مهمی است که در درمان فشارخون پایین می‌تواند موثر باشد. برخی از مهم‌ترین نکات برای جلوگیری از فشارخون پایین عبارتند از:

آیا فشارخون پایین باعث مرگ می‌شود؟

فشار خون پایین یا هیپوتانسیون وقتی خطرناک می‌شود که باعث کاهش شدید و طولانی‌مدت جریان خون به اعضای حیاتی مثل مغز، قلب و کلیه‌ها شود. در این شرایط، بافت‌ها و اندام‌ها اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند و عملکردشان مختل می‌شود. فشار خون پایین باعث علائم ناراحت‌کننده‌ای مثل سرگیجه، ضعف و خستگی می‌شود که معمولا خطر مرگ ندارد. اما افت ناگهانی و شدید فشار خون (مثلا در شوک هیپوولمیک، سپسیس، یا مشکلات قلبی جدی) می‌تواند منجر به ایست قلبی، نارسایی اندام‌ها و حتی مرگ شود. کودکان، سالمندان، بیماران با بیماری‌های مزمن یا کسانی که دچار افت فشار خون ناگهانی می‌شوند، بیشتر در معرض خطر عوارض جدی هستند.

بیشتر بخوانید: فشارخون مقاوم به درمان

کلام پایانی

گرچه ابتلا به فشارخون پایین می‌تواند مسئله‌ی ساده‌ای باشد، اما کیفیت زندگی شما را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. خوشبختانه با راهکارهای تخصصی و علمی دکتر لعبت رضاییان، پزشک برجسته و متخصص قلب و عروق، می‌توانید این مشکل را به بهترین شکل کنترل و درمان کنید. درمان اصولی و شخصی‌سازی شده دکتر رضاییان، همراه با تغییرات سبک زندگی و روش‌های نوین پزشکی، راهی مطمئن برای بازگرداندن انرژی و سلامت به زندگی شماست. همین امروز با مشاوره تخصصی دکتر رضاییان، گامی موثر در جهت بهبود فشار خون پایین خود بردارید و زندگی سالم‌تری را تجربه کنید.

سوالات متداول