هولتر فشار خون : هر آنچه که باید در مورد این دستگاه بدانید

هولتر فشار خون روشی برای اندازه‌گیری فشار خون در طول شبانه‌ روز است که به پزشکان کمک می‌کند تا الگوهای نوسان فشار خون افراد را در شرایط و زمان‌های مختلف ثبت کنند. این روش برای افرادی که دچار نوسان فشار خون، فشار خون بالا یا علائم مرتبط با آن هستند، کاربرد دارد. با استفاده از هولتر فشار خون، تغییرات فشار خون در طول روز و شب ثبت می‌شود و پزشک می‌تواند به دقت عوامل مؤثر بر این نوسانات را بررسی کند. در این مقاله، به اهمیت استفاده از هولتر فشار خون، کاربردهای اصلی آن و شرایطی که ممکن است این روش توصیه شود، پرداخته‌ایم. برای آشنایی با این موارد تا انتهای مقاله هماره ما باشید.

هولتر فشار خون چیست؟

نظارت فشار خون سرپایی یا هولتر فشار خون راهی برای اندازه گیری و مدیریت فشار خون بالا است. فشار خون بالا به این معنی است که عدد بالای شما (فشار خون سیستولیک) حداقل 130 میلی متر جیوهو یا عدد پایین (فشار خون دیاستولیک) حداقل 80 میلی متر جیوه است. هولتر فشار خون، فشار خون (BP) شما را در یک دوره 24 ساعته،  همانطور که شما به زندگی روزمره خود می‌پردازید، ثبت می‌کند. برای بررسی فشار خون شما یک کاف روی بازوی خود می‌بندید و این وسیله کوچک را به یک بند یا کمربند متصل می‌کنید.

هولتر فشار خون ده‌ها بار در روز فشار خون را اندازه گیری می‌کند. در بیشتر موارد، دستگاه در روز هر 15 تا 30 دقیقه و در شب هر 60 دقیقه یک بار فشار خون را اندازه گیری می‌کند. این دستگاه ضربان قلب شما را نیز اندازه‌گیری می‌کند. پزشک شما از این داده‌ها برای محاسبه میانگین BP شما در بازه 24 ساعته استفاده می‌کند. آنها همچنین تغییرات BP و ضربان قلب، الگوی توزیع BP و سایر آمارها را محاسبه می‌کنند.

مزایای استفاده از هولتر‌فشارخون چیست؟

هولتر فشار خون سرپایی یکی از روش‌های کارآمد و پیشرفته‌ی پزشکی است که به شما امکان می‌دهد تا تحت مراقبت‌های دقیق‌تر و بهتری قرار بگیرید. این روش با ارائه اطلاعات کامل و پیوسته، نقش بسیار مهمی در تشخیص، پیشگیری و مدیریت وضعیت فشار خون دارد. مزایای این روش عبارتند از: 

• اندازه‌گیری دقیق و پیوسته فشار خون: این روش، فشار خون شما را به‌صورت پیوسته و در طول شبانه روز اندازه‌گیری می‌کند. این اندازه‌گیری پیوسته‌ای به شناسایی الگوهای تغییرات فشار خون کمک می‌کند، زیرا فشار خون به‌ طور طبیعی در طول روز و بر اساس فعالیت‌های مختلف شما نوسان دارد. 
• تشخیص سندرم کت سفید: اگر افزایش فشار خون شما تنها در مطب پزشک رخ می‌دهد، ممکن است به دلیل سندرم روپوش سفید یا کت سفید دچار باشید. شناسایی این وضعیت از مصرف داروهای غیر ضروری جلوگیری می‌کند و به شما اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت واقعی فشار خونتان می‌دهد. 
• تشخیص پرفشاری خون پنهان: اگر در مطب فشار خون شما طبیعی است ولی در موقعیت‌های دیگر افزایش پیدا می‌کند، ممکن است فشار خون پنهان داشته باشید. این نوع فشار خون بالا به عنوان یک عامل خطر برای بیماری‌های قلبی و عروقی شناخته می‌شود. در چنین شرایطی، پزشک داروهای مناسب را برای کاهش فشار خون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی تجویز می‌کند. 
• اصلاح برنامه درمانی: هولتر فشار خون به پزشک امکان می‌دهد تا واکنش بدن شما به داروهای فشار خون را ارزیابی کرده و در صورت نیاز، تغییراتی در برنامه درمانی شما ایجاد کند. 

معایب استفاده از هولترفشار خون چیست؟

با وجود این که بررسی سرپایی فشار خون روشی غیر تهاجمی و بسیار کاربردی است، اما ممکن است برای برخی افراد با ناراحتی‌هایی همراه باشد. بهتر است در نظر داشته باشید که مزایای هولتر فشار خون برای اکثر افراد به مراتب بیشتر از معایب آن است و به تشخیص و مدیریت دقیق‌تر فشار خون کمک می‌کند. به صورت کلی معایب این روش عبارتند از: 

• درد در بازو: باد شدن مکرر کاف فشار کمی به بالای بازو وارد می‌کند و در برخی موارد باعث ایجاد احساس درد در این ناحیه می‌شود. 
• اختلال در خواب: اندازه‌گیری فشار خون در طول شب ممکن است خواب شما را مختل کند، زیرا کاف به صورت دوره‌ای باد می‌شود و شما را از خواب بیدار می‌کند. 
• تحریک پوستی: استفاده طولانی مدت از کاف باعث تحریک پوست و بروز بثورات خفیف می‌شود که معمولاً خود به خود بر طرف می‌شوند.

چرا از مانیتورینگ هولتر فشار خون استفاده می‌شود؟

پزشکان به دلایل زیادی از این روش استفاده می‌کنند، از جمله: چگونگی ارتباط تغییرات فشار خون با فعالیت‌های روزانه و الگوهای خواب را شناسایی کنند. معمولاً هنگام خواب، BP سیستولیک (تعداد بالای شما) حدود 10٪ تا 20٪ کاهش می‌یابد. با این حال، همیشه اینطور نیست. فشار خون سیستولیک شما ممکن است ثابت بماند یا افزایش یابد. با استفاده از هولتر فشار خون، پزشک مي‌تواند در یک دوره مداوم مقادیر فشار خون شما را بررسی کند و بهترین درمان را برای شما مشخص کند.

داروی شما ممکن است فشار خون شما را در کل روز و شب کنترل نکند. پزشک شما ممکن است نیاز داشته باشد که دوز یا زمان مصرف قرص‌های خود را بسته به الگوی BP شما تنظیم کند یا ممکن است برای تثبیت فشار خون به بیش از یک دارو نیاز داشته باشید. پایش فشار خون از طریق هولتر فشار خون می‌تواند تغییرات غیرطبیعی را که ممکن است مورد توجه قرار نگیرد را تشخیص می‌دهد.

چه کسانی به هولتر فشار خون نیاز دارند؟

افرادی که به دلایل مختلف نیاز به ثبت دقیق‌تر و طولانی‌مدت فشار خون دارند، معمولاً به هولتر فشار خون نیاز پیدا می‌کنند. این روش به شناسایی دقیق الگوهای فشار خون در طول شبانه روز کمک می‌کندو به پزشک امکان می‌دهد تا وضعیت بیمار را با جزئیات بیشتر بررسی کند. این افراد عبارتند از: 

• سندرم کت سفید
• فشار خون پنهان
• فشار خون شبانه
• بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط دیگر

سندرم کت سفید

برخی افراد در خانه فشار خون طبیعی دارند، اما در محیط‌های پزشکی دچار افزایش فشار خون می‌شوند. این وضعیت به سندرم روپوش سفید یا کت سفید معروف است و می‌تواند باعث تشخیص نادرست فشار خون بالا شود. این سندرم در حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد از افرادی که در مطب فشار خون بالایی دارند، دیده می‌شود. به صورت کلی، در صورتی که اندازه‌گیری‌های پایش سرپایی نشان‌دهنده فشار خون طبیعی خارج از محیط پزشکی باشد، نیازی به درمان وجود ندارد. 

فشار خون پنهان

فشار خون پنهان دقیقا برعکس سندروم کت سفید است. این نوع فشار خون زمانی رخ می‌دهد که فشار خون شما در مطب پزشک طبیعی است، اما در خانه به طور غیر معمولی بالا می‌رود. این حالت، که به آن فشار خون پنهان می‌گویند، شامل ۳۰ درصد از افرادی است که در مطب پزشک فشار خون طبیعی دارند. در صورت داشتن بیماری کلیوی، دیابت یا آپنه انسدادی خواب، احتمال بروز این وضعیت افزایش می‌یابد. 

فشار خون شبانه

فشار خون شبانه زمانی است که فشار خون شما در حین خواب افزایش می‌یابد. این نوع فشار خون حداقل در ۲ نفر از هر ۱۰ سفید پوست و ۴ نفر از هر ۱۰ سیاه پوست مشاهده می‌شود و در افرادی که دیابت یا بیماری‌های کلیوی دارند نیز بیشتر از دیگر افراد شیوع دارد. بر اساس گفته سایت کلیولند این نوع فشار خون ممکن است با بیماری‌های قلبی عروقی ارتباط داشته باشد.

بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط دیگر

ثبت و نظارت فشار خون سرپایی از طریق دستگاه هولتر فشار خون می‌تواند به طیف وسیعی از افراد کمک کند. پزشک شما ممکن است نظارت بر فشار خون سرپایی را توصیه کند، اگر:

• نیاز به تغییراتی در داروهای فشار خون خود دارید.
• با مصرف داروها هنوز فشار خون بالا دارید.
• داروهای دیگری مصرف می‌کنید که ممکن است فشار خون شما را تحت تاثیر قرار دهد.
• دوره های غش یا افت فشار خون (فشار خون پایین) داشته باشید.
• فشار خون بالا در دوران بارداری داشته باشید.

اقدامات لازم پیش از نصب هولتر فشار خون

پیش از نصب هولتر فشار خون، پزشک شما توضیحاتی در خصوص آمادگی‌های لازم ارائه می‌دهد. بهتر است روزی را برای ثبت فشار خون سرپایی انتخاب کنید که به بهترین شکل، فعالیت‌های روزمره و عادی شما را منعکس کند. معمولاً روزهای هفته گزینه‌های بهتری نسبت به تعطیلات آخر هفته هستند، زیرا فعالیت‌های روزمره را دقیق‌تر نشان می‌دهند. همچنین برنامه‌ریزی کنید تا در طول ۲۴ ساعت، فعالیت‌های خود را ثبت کنید. این موارد شامل ساعت بیدار شدن، زمان خوابیدن، زمان مصرف داروها، خوردن وعده‌های غذایی و همچنین علائمی مانند سرگیجه یا تنگی نفس است که ممکن است تجربه کنید. 

پیش از آغاز ثبت سرپایی فشار خون، لازم است از کارهایی که ممکن است روند اندازه‌گیری را مختل کنند، خودداری کنید. در این دوره ۲۴ ساعته از انجام ورزش‌های شدید و فعالیت بدنی سنگین اجتناب کنید. دوش نگیرید یا شنا نکنید. بدون مشورت با پزشک خود، هیچ بخشی از دستگاه را جدا نکنید یا تنظیمات آن را تغییر ندهید. 

نحوه انجام هولتر فشار خون

کنترل فشار خون سرپایی معمولا در خارج از مطب پزشک انجام می‌شود. اما برای شروع، باید به پزشک مراجعه کنید تا تجهیزات لازم را برای دوره‌ی ۲۴ساعته تهیه کنید. همچنین پزشک به صورت کامل در مورد نحوه استفاده از تجهیزات و ثبت فشار خون برای شما توضیح می‌دهید. ابتدا، دستگاهی کوچک و قابل حمل به شما داده می‌شود. این دستگاه را می‌توانید روی کمربند خود ببندید. همچنین یک کاف مخصوص فشار خون دور بازوی شما بسته می‌شود و به دستگاه متصل می‌شود. 

پزشک، کاف را روی بازوی شما قرار می‌دهد و دستگاه را تنظیم و فعال می‌کند تا ثبت داده‌ها آغاز شود. پس از اطمینان از نصب صحیح، پزشک دستورالعمل‌های دقیق را به شما ارائه می‌دهد. در خانه، کاف فشار خون در فواصل منظم، معمولاً هر ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در روز و هر ۶۰ دقیقه در شب باد می‌شود. باد شدن کاف یعنی دستگاه در حال اندازه‌گیری فشار خون شما است. معمولا فشار کمی روی بازوی خود احساس می‌کنید. هنگام اندازه‌گیری، دست خود را ثابت نگه دارید تا دقت اندازه‌گیری‌ها بیشتر شود. 

این احتمال وجود دارد که در طول شب به دلیل باد شدن کاف از خواب بیدار شوید که این امر طبیعی است. سعی کنید توجهی به این موضوع نکنید و دوباره بخوابید. در طول دوره اندازه‌گیری، فعالیت‌های روزانه معمول خود را ادامه دهید، اما از حمام کردن، شنا و ورزش‌های سنگین خودداری کنید. داروهایتان را طبق دستور پزشک مصرف کنید. از پزشک خود سوال کنید که آیا لازم است داروهای خاصی را در این دوره متوقف کنید یا خیر و به دستوراتش دقیق عمل کنید. 

نکاتی که باید در زمان استفاده از هولتر فشار خون رعایت کنید

کاف در روی بازوی شما در فواصل معینی باد می‌شود. این اتفاق ممکن است هر 15 تا 30 دقیقه در روز و هر 60 دقیقه در شب باشد. تورم به این معنی است که دستگاه فشار خون شما را اندازه گیری می‌کند. ممکن است احساس کنید که کاف بازوی شما را فشار می‌دهد. در این لحظات بازوی خود را ثابت نگه دارید تا دقیق‌ترین اندازه گیری‌ها را به دست آورید. هنگامی که دستگاه شروع به اندازه گیری فشار خون شما می‌کند، ممکن است به طور دوره‌ای از خواب بیدار شوید که این طبیعی است. اما تمام تلاش خود را بکنید که این حس را نادیده بگیرید و دوباره بخوابید.

در طول روز کارهای معمولی خود را انجام دهید، اما از حمام کردن یا شنا کردن خودداری کنید. همچنین از ورزش‌های سنگین خودداری کنید. همانطور که پزشک شما دستور می‌دهد یک دفترچه یادداشت داشته باشید و اعداد فشار خون اندازه گیری شده توسط هولتر را یادداشت کنید.

خوابیدن با هولتر فشار خون

خوابیدن با دستگاه هولتر فشار خون در ابتدا کمی دشوار است. این مشکل طبیعی است زیرا معمولاً به استفاده از کاف فشارسنج روی بازوی خود هنگام خواب عادت ندارید. بهتر است برای خوابیدن سعی کنید شرایط آرام و راحتی برای خود ایجاد کنید. پزشک راهنمایی‌های لازم برای تنظیم تجهیزات هولتر در هنگام خواب را به شما ارائه می‌دهد. مثلاً ممکن است بتوانید دستگاه را از بند جدا کرده و کنار بالش قرار دهید، البته فقط اگر پزشک شما اجازه دهد. در طول دوره ثبت فشار خون، از جدا کردن کاف بازو خودداری کنید. برای بهبود کیفیت خواب و هر اقدامی که ممکن است به راحتی شما کمک کند، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برخی اقدامات که ممکن است به بهبود کیفیت خواب شما کمک کنند عبارتند از:

• پخش موسیقی آرام‌بخش: گوش دادن به موسیقی ملایم می‌تواند به آرامش ذهن و راح‌تر خوابیدن شما کمک کند.
• کاهش نور محیط: نور اتاق کم کنید و پنجره‌ها را با پرده بپوشانید تا نور بیرون مانع خواب شما نشود.
• تنظیم دمای مناسب: دمای اتاق را طوری تنظیم کنید که به شما حس راحتی می‌دهد، دمایی نه خیلی گرم و نه خیلی سرد.

آیا هولتر فشار خون دقیق است؟

بله، پایش فشار خون سرپایی یک روش دقیق و موثر برای اندازه گیری فشار خون شما است. در مقایسه با اندازه گیری فشار خون شما در قرار ملاقات‌های پزشکی، داده‌های بهتری به پزشک شما می‌دهد. هولتر فشار خون، خوانش مکرر فشار خون و ضربان قلب شما را در یک دوره 24 ساعته فراهم می‌کند.

تفسیر نتایج هولتر فشار خون

پس از اتمام دوره ثبت فشار خون، پزشک شما اطلاعات جمع آوری شده از دستگاه را به یک رایانه منتقل می‌کند که مقادیر ثبت شده فشار خون را تجزیه و تحلیل می‌کند. سپس، پزشک در مورد نتایج و معنای آن‌ها برای وضعیت سلامت شما با شما صحبت خواهد کرد. برخی از نتایجی که پزشک ممکن است با شما در میان بگذارد شامل موارد زیر است: 

• فشار خون متوسط ۲۴ ساعته: این مقدار میانگین مقادیر ثبت شده فشار خون شما در طول کل دوره پایش را نشان می‌دهد و به شما نمای کلی از وضعیت فشار خونتان در طول روز و شب می‌دهد. 
• فشار خون در روز: این اندازه‌گیری نشان دهنده فشار خون معمول شما در ساعات بیداری است. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا الگوهای فشار خون شما در فعالیت‌های روزمره را درک کند. 
• فشار خون شبانه: این مقدار به فشار خون شما در زمان خواب اشاره دارد و پزشک می‌تواند بررسی کند که آیا فشار خون شما در این زمان کاهش می‌یابد یا خیر. 
• الگوهای نوسان فشار خون شبانه: این تفاوت بین مقادیر ثبت شده فشار خون در روز و شب را نشان می‌دهد. به طور معمول، فشار خون شبانه باید کمتر از فشار خون روزانه باشد. 

پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی می‌توانید نتایج خود را مشاهده کنید و در مورد آن‌ها با شما بحث خواهد کرد. همچنین، در مورد مراحل بعدی، مانند تغییر دارو یا تنظیمات درمانی، اطلاعات لازم را به شما ارائه می‌دهد. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از وضعیت فشار خون خود داشته باشید و در صورت نیاز، اقدامات لازم را انجام دهید. مقادیر ثبت شده فشار خون طبیعی به شرح زیر است: 

• میانگین ۲۴ ساعته: ۱۲۵/۷۵ میلی‌متر جیوه 
• فشار خون در روز: ۱۳۰/۸۰ میلی‌متر جیوه
• فشار خون شبانه: ۱۱۰/۶۵ میلی‌متر جیوه
• الگوهای نوسان شبانه: باید ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش در فشار خون را نشان دهد.

کلام آخر

هولتر فشار خون به عنوان یک روش غیرتهاجمی و مؤثر در ثبت فشار خون، نقش بسیار مهمی در تشخیص و مدیریت مشکلات فشار خون ایفا می‌کند. این روش با ثبت داده‌های دقیق و جامع از الگوهای فشار خون شما در طول ۲۴ ساعت، به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت سلامت شما را به خوبی ارزیابی کند و در صورت نیاز، برنامه درمانی مناسب‌تری ارائه دهد. توجه به فشار خون و مدیریت آن، به ویژه در افرادی که در معرض خطر مشکلات قلبی و عروقی قرار دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است.