ساختار و عملکرد قلب چگونه است؟ چرخه‌های قلب چگونه کار می‌کنند؟

قلب یک اندام حیاتی در یک ساختار عضلانی است که می‌توان آن را به عنوان پمپی توصیف کرد که به خون اجازه می‌دهد به تمام بافت‌های بدن برسد. محل آن در بدن در وسط قفسه سینه، بین ریه‌ها، به سمت چپ متمایل است. اگرچه اندازه قلب با سن و اندازه بدن متفاوت است، اندازه قلب سالم در بزرگسالان کمی بزرگ‌تر از مشت دست است.

یک قلب سالم روزانه حدود 100000 ضربان دارد و بی وقفه کار می‌کند. وظیفه اصلی قلب رساندن خونی که اکسیژن ندارد (خون آلوده) از بدن به ریه‌ها و پمپاژ خون اکسیژن دار (خون پاک) به بدن است. ما در این مقاله به بررسی ساختار و عملکرد قلب پرداخته‌ایم. تا آخر این مقاله همراه ما بمانید

لایه‌های تشکیل دهنده قلب

قلب از 3 لایه تشکیل شده است. این لایه‌ها عبارت‌اند از: اپی کارد، میوکارد و اندوکارد. اپی کارد و اندوکارد لایه‌های نازکی هستند. ساختار و عملکرد قلب در افراد سالم یکسان است. میوکارد لایه اصلی قلب را تشکیل می‌دهد و از فیبرهای عضلانی قلب تشکیل شده است. قلب از خارج توسط یک غشای 2 لایه به نام پریکارد احاطه شده است و در فضایی پر از مایع به نام حفره پریکارد قرار دارد.

پریکارد ساختاری است که مایع سروزی تولید می‌کند تا از اصطکاک بین قلب و اندام‌های اطراف جلوگیری کند. پریکارد قلب را در جای خود نگه می‌دارد و فضای آزاد را برای قلب فراهم می‌کند تا در طول عمل پمپاژ خود به سمت داخل منبسط شود.

ساختار قلب

قلب در درون خود سیستمی دارد. این یک ساختار متشکل از 4 محفظه و 4 دریچه، سیستم عروقی و سیستم هدایت است. 2 محفظه در قسمت بالا و 2 محفظه در قسمت پایین وجود دارد.

حفره‌های فوقانی دهلیز و حفره‌های پایینی بطن نامیده می‌شوند. در حالی که دهلیزها خون کثیف را از قسمت‌های مختلف بدن دریافت می‌کنند، بطن خون تمیز شده را به بافت‌های بدن برمی‌گرداند. یک دیوار عضلانی وجود دارد که سمت چپ و راست قلب را از هم جدا می‌کند. این دیوار سپتوم نامیده می‌شود.

دریچه‌های قلب

قلب دارای 4 دریچه است. دو دریچه (دریچه میترال و سه لتی) در تبادل خون بین حفره‌های قلب نقش دارند و دو دریچه دیگر (دریچه‌های ریوی و آئورت) در تبادل خون بین بدن و قلب نقش دارند. به طور کلی دریچه‌های قلب عبارتند از:

• دریچه آئورت
• دریچه میترال
• دریچه سه لتی
• دریچه ریوی

در ادامه به بررسی این دریچه‌ها پردخته‌ایم.

دریچه آئورت

به خون غنی از اکسیژن اجازه می‌دهد از بطن چپ به آئورت، بزرگ‌ترین شریان بدن، عبور کند. بدین ترتیب خون با کمک آئورت به بدن منتقل می‌شود.

دریچه میترال

به خون غنی از اکسیژن از ریه‌ها اجازه می‌دهد از دهلیز چپ به بطن چپ منتقل شود.

دریچه سه لتی

اجازه می‌دهد تا خون فاقد اکسیژن از بدن از دهلیز راست به بطن راست عبور کند.

دریچه ریوی

به خون از بطن راست اجازه می‌دهد تا از شریان‌های ریوی عبور کند تا به ریه‌ها برسد.

عروق کرونر چیست؟

وریدهایی که خون را به بدن می‌رسانند شریان (رگ‌ها) و سیاهرگ‌هایی که خون را به قلب برمی‌گردانند ورید نامیده می‌شوند. بزرگ‌ترین شریان بدن آئورت است. منشا آئورت بطن چپ است.خون غنی از اکسیژن در بطن چپ از طریق آئورت در بدن پخش می‌شود. بدین ترتیب نیازهای تغذیه‌ای و اکسیژن بافت‌های بدن تامین می‌شود.

بافت‌های قلب به مواد مغذی و اکسیژن نیاز دارند. این ماده مغذی و اکسیژن از طریق شریان‌های کرونری که از آئورت خارج می‌شوند تامین می‌شود. 3 شریان کرونر اصلی در قلب وجود دارد.

شریان‌های کرونر از 2 سوراخ روی آئورت به سمت راست و چپ خارج می‌شوند. سیاهرگ چپ نیز به دو شاخه قدامی و جانبی تقسیم می‌شود. هزاران شاخه عروقی که از شریان‌های کرونر اصلی منشا می‌گیرند در داخل عضله قلب شبکه‌ای شده‌اند. عروق کرونر اصلی معمولاً 1-3 میلی متر قطر دارند و دیواره عروق کاملاً نازک است.

سیستم کار قلب چگونه است؟

قلب یک سیستم الکتریکی در درون خود دارد. این سیستم از گره‌ها و بسته‌های انتقال تشکیل شده است. به لطف پیام‌های ایجاد شده توسط این سیستم، عضله قلب برای انقباض و شل شدن تحریک می‌شود.ساختار و عملکرد قلب در بدن افراد سالم یکسان است.

سیگنال الکتریکی از گره سینوسی دهلیزی (SA) واقع در بالای دهلیز راست شروع می‌شود. سیگنال الکتریکی از اینجا در امتداد فیبرهای عضلانی دهلیز گردش می‌کند و از آنجا به گره ضد ونتیکولار (AV) می‌رود. در اینجا پس از یک انتظار بسیار کوتاه، بطن‌ها را تحریک می‌کند. بنابراین، ضربان قلب بدون وقفه فراهم می‌شود. ضربان قلب که یکی پس از دیگری رخ می‌دهد یک چرخه را تشکیل می‌دهد.

بیش‌تر بخوانید: ضربان سریع قلب نشانه چیست؟

چرخه یا سیکل قلبی چگونه است؟

دوره یا چرخه قلبی به ترتیب تغییراتی اشاره دارد که قلب در طی یک دوره کامل از عملکرد خود تجربه می‌کند. این دوره شامل دو فاز اصلی به نام‌های دیاستول و سیستول است که به ترتیب مربوط به فرایندهای گردش خون در دستگاه قلبی مرتبط می‌شوند. در ادامه به بررسی سیستول و دیاستول پرداخته‌ایم.

سیستول

این فاز به انقباض بطن‌ها اشاره دارد. در این فاز، بطن‌ها (که بخش‌های پایینی قلب هستند) به وسیله پمپاژ خون به بخش‌های بالایی، به ویژه شریان‌های خونرسانی اصلی مانند شریان اورتا (شریان بزرگ)، خون را ارسال می‌کنند. این انقباض باعث افزایش فشار خون در شریان‌ها می‌شود.

دیاستول

در این فاز، بطن‌ها استراحت می‌کنند و به انقباض واکنش نشان نمی‌دهند. در این زمان، بطن‌ها خونی که در سیستول به آن‌ها پمپ شده بود را به دستگاه‌های خونی مختلف جسم می‌فرستند و خون با کمی فشار به دستگاه‌های خونی باز می‌گردد.

این دو فاز به همراه دیگر فعالیت‌های قلبی، مانند فعالیت نوار عصبی، ایجاد یک الگوی تکراری از انقباض و دیاستول قلب ایجاد می‌کنند که به عنوان چرخه قلبی شناخته می‌شود. این چرخه‌ها موجب حمل و نقل مؤثر و موثر خون و اکسیژن به سراسر بدن می‌شوند تا انرژی و مواد مغذی لازم برای عملکرد بهینه سلول‌ها فراهم شود.