پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی

بر اساس نتایج مطالعات آماری که هر ساله در کشور ما و جهان انجام می‌شود، بیشترین میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی دیده می‌شود. با وجود تمام پیشرفت‌های پزشکی، فناوری و همه نوآوری‌ها در زمینه معاینه و درمان، این رتبه‌بندی سال هاست به همین منوال ادامه داشته است. با این حال، بیماری‌های قلبی عروقی از جمله بیماری‌هایی است که با توجه به زندگی سالم، اقدامات مناسب با در نظر گرفتن پارامتر‌های لازم تا حد زیادی قابل پیشگیری است و در صورت تشخیص به موقع قابل درمان است. در این بخش به مواردی اشاره خواهیم کرد که بتوانیم با کمک آنها روند پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی را به درستی پیش ببریم.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلب‌وعروقی هستند؟

افرادی که از نظر سلامت قلب و عروق در گروه پرخطر قرار می‌گیرند با ویژگی‌های خاصی از جامعه جدا می‌شوند. بر این اساس، عوامل خطر به شرح زیر فهرست می‌شوند:

سن

سن بالای ۴۵ سال در مردان و سن بالای ۵۵ سال در زنان و دوره پس از یائسگی خطرناک تلقی می‌شود.

جنسیت

ابتلا به این بیماری در مردان شایع‌تر از زنان است.

سابقه خانوادگی

بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ ناگهانی در سنین پایین در بستگان درجه یک از جمله عوامل خطر هستند.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن یکی از عوامل موثر در ایجاد بیماری‌های قلبی است.

فشار خون بالا

فشار خون ۹۰/۱۴۰ میلی‌متر جیوه و بالاتر، تهدید کننده می‌باشد.

کلسترول

کسانی که کلسترول خوب (HDL) کمتر از ۴۰ میلی گرم در دسی لیتر، کلسترول تام بیش از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر، کلسترول بد (LDL) بیش از ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.

عدم تحرک

حتی ۳۰ دقیقه پیاده روی روزانه به کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند.

دیابت

دیابت ملیتوس که به نام دیابت نیز شناخته می‌شود، ساختار عروق و اعصاب را مختل می‌کند.

اضافه وزن

شاخص توده بدنی و دور کمر زیاد از جمله عوامل خطر هستند. شاخص توده بدنی از تقسیم وزن بدن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب مترمربع (BMI: kg/m۲) به دست می‌آید. اگر شاخص توده بدنی بالای ۲۵ یا دور کمر بیش از ۱۰۲ سانتی‌متر در مردان و ۸۸ سانتی‌متر در زنان خطرناک تلقی می‌شود. این اقدامات همچنین خطر ابتلا به دیابت و فشار خون را افزایش می‌دهد.

استرس

قرار گرفتن در معرض استرس مداوم برای مدت طولانی می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی و عوارض فوری شود.

توجه داشته باشید که:

سن، جنس و سابقه خانوادگی عوامل خطر غیرقابل تغییر هستند، در حالی که عدم تحرک، اضافه وزن و سیگار عوامل قابل تغییر هستند. به همین ترتیب، کلسترول بالا، فشار خون بالا و دیابت را می‌توان با رژیم غذایی و دارو کنترل و اصلاح کرد. یادگیری مدیریت استرس نیز تحت کنترل فرد است. برای این امر مهم است که هر از گاهی از استرس دور شوید، سرگرمی‌های لذت بخشی به دست‌آورید که ذهن را آرام کند و همچنین در صورت لزوم از کمک حرفه‌ای استفاده کنید.

پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی چگونه است؟

در سراسر جهان، سالانه حدود ۱۸ میلیون نفر بر اثر بیماری‌های قلبی عروقی از جمله بیماری‌های قلبی و سکته مغزی جان خود را از دست می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۲۳ میلیون نفر برسد. با این حال، فدراسیون جهانی قلب اعلام می‌کند که پیشگیری از بیماری‌های قلبی آنقدر‌ها هم که به نظر می‌رسد، دشوار نیست.

به عنوان مثال، می‌توان از حداقل ۸۰ درصد مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی و سکته حتی با کنترل عوامل خطر عمده مانند: سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی جلوگیری کرد. بیماری‌های قلبی و سکته مغزی که عمدتاً توسط عوامل خطر مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، اضافه وزن، چاقی، مصرف دخانیات و دیابت ایجاد می‌شوند، قابل پیشگیری هستند. می‌توان تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری‌ها به ویژه با کسب عادات غذایی سالم، ورزش منظم و عدم استعمال دخانیات پیشگیری کرد.

۱. اگر عاشق قلب خود هستید، مراقب رژیم غذایی خود باشید

رژیم غذایی سالم بدون شک در پیشگیری از بیماری‌های قلبی بسیار مهم است. امروزه افراد بیشتری از غذا‌های فرآوری شده با قند، نمک، چربی اشباع شده یا چربی ترانس زیاد استفاده می‌کنند. در حالی که عادات غذایی ناسالم مستقیماً باعث بیماری‌های قلبی می‌شود، سبزیجات و میوه‌ها زمانی که به اندازه کافی مصرف شوند، دوستدار قلب هستند. مهم است که در وعده‌های غذایی به اندازه مصرف شود، زیاده روی نکنید و از بشقاب‌های کوچک استفاده کنید.

۲. دل شما هم آب را دوست دارد

از آنجایی که مصرف آب با سرد شدن هوا کاهش می‌یابد، بسیار مهم است که از مصرف مایعات بدن غافل نشوید. نوشیدن حداقل دو لیتر مایعات در روز ضروری است. مصرف مایعات در صورت امکان باید به صورت آب انجام شود. مصرف روزانه مقدار کافی مایعات، فشار خون را متعادل می‌کند، شکایات تپش قلب را کاهش می‌دهد و تأثیر مثبتی بر سلامت عروق دارد. با این حال، به خصوص در نوشیدن چای بدون شکر و تهیه دوغ بدون نمک دقت کنید.

۳. سیگار را برای همیشه ترک کنید

امروزه متأسفانه تعداد کودکان و نوجوانان سیگاری در حال افزایش است و سالانه بیش از ۶۰۰ هزار نفر بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. ترک سیگار و دوری از قرار گرفتن در معرض دود دست دوم (دود سیگاری از دهان فرد سیگاری خارج می‌شود) خطر بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌دهد. اگر سیگار را در خانه خود ممنوع کنید، گام مهمی برای آینده خانواده خود برداشته‌اید. مضرات سیگار را برای فرزندان خود توضیح دهید و به آن‌ها کمک کنید تا سیگار نکشند. اگر ترک سیگار برایتان دشوار است، برای مشاوره با پزشک خود مشورت کنید. از خدمات پشتیبانی استفاده کنید که می‌تواند به شما در ترک سیگار کمک کند.

۴. تثبیت فشار خون به عهده شماست

آیا میدانستید از هر ۱۰ بزرگسال مبتلا به فشار خون، ۶ نفر حتی نمی‌دانند فشار خون بالایی دارند؟ با این حال، از هر ۴ مرگ ۱ نفر با کنترل فشار خون بالا قابل پیشگیری است. اگر فشار خون خود را به طور مرتب چک کنید، از آسیبی که فشار خون به بدن و اندام‌هایی مانند قلب، مغز، چشم‌ها، شریان‌های بزرگ و کلیه‌ها وارد می‌کند، جلوگیری می‌کنید.

اگر در خانواده خود فشار خون بالا دارید، اگر اضافه وزن دارید، اگر دیابت دارید یا اگر در خانواده خود فرد دیابتی دارید، اگر بالای ۴۰ سال سن دارید، اگر سیگار می‌کشید، اگر باردار هستید، فشار خون خود را در فواصل منظم اندازه‌گیری کنید. وزن خود را کاهش دهید، زیرا اضافه وزن می‌تواند منجر به فشار خون بالا شود. مصرف روزانه نمک را به ۵ گرم محدود کنید. با نگاه کردن به برچسب مواد غذایی، غذا‌هایی را انتخاب کنید که نمک ندارند. در طول پخت و پز به وعده‌های غذایی خود، نمک اضافه نکنید.

۵. ۳۰ دقیقه حرکت قلب شما را شاد می‌کند

سالانه ۶ درصد از مرگ و میر‌ها در جهان به دلیل کم تحرکی است. قرار گرفتن کودک در معرض عوامل خطر مانند چاقی، دیابت و عدم فعالیت بدنی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در بزرگسالی به شدت افزایش می‌دهد. ۳۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط ​​۵ بار در هفته خطر بیماری قلبی و سکته را کاهش می‌دهد. ۳-۵ روز در هفته، ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع داشته باشید. به جای آسانسور از پله‌ها استفاده کنید.

۶. خارج از کنترل نباشید

مهم نیست در کجای دنیا هستید، اگر از توصیه‌های بالا پیروی کنید، می‌توانید خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی خود و خانواده‌تان را کاهش دهید. با این حال، انجام معاینات منظم سلامت به اندازه این مراحل مهم است. فشار خون، سطح کلسترول و گلوکز، وزن و شاخص توده بدن خود را بدانید. هنگامی که خطر کلی بیماری قلبی عروقی خود را بدانید، می‌توانید برنامه ملموس‌تری برای بهبود سلامت قلب خود ایجاد کنید. همچنین ضروری است که از بررسی‌های قلب خود غافل نشوید و مراقب باشید که به طور منظم از دارو‌های خود استفاده کنید.