ابلیشن قلب: درمان انواع آریتمی‌ها

ابلیشن قلب، که به نام‌های دیگر نیز شناخته می‌شود، یک روش پزشکی پیشرفته برای درمان انواع خاصی از آریتمی‌های قلبی است. در این روش، با استفاده از کاتترهای ویژه که از طریق رگ‌های خونی به داخل قلب راهنمایی می‌شوند، نقاط مشخصی از بافت قلب که منشا تپش‌های نامنظم هستند، هدف قرار می‌گیرند و با دقت عالی از بین برده می‌شوند. در این مقاله به تمام نکات مهم در مورد این روش درمانی خواهیم پرداخت، برای آشنایی کامل با آن تا انتهای مقاله را مطالعه کنید. 

ابلیشن قلب چیست؟ 

ابلیشن قلب، انواع روش‌هایی را توصیف می‌کند که ریتم‌های نامنظم یا غیر طبیعی قلب (آریتمی) را درمان می‌کنند. این روش، هر تکنیکی را توصیف می‌کند که برای هدف قرار دادن و حذف سیگنال‌های الکتریکی غیر طبیعی از قلب استفاده می‌شود. در طول این روش، متخصص قلب از انرژی گرم یا سرد برای ایجاد زخم‌های کوچک در بافت قلب استفاده می‌کند و نواحی قلب را که باعث آریتمی می‌شود، هدف قرار می‌دهد. جای زخم در این نواحی به جلوگیری از تولید ریتم‌های نامنظم یا غیر طبیعی قلب کمک می‌کند. 

بیشتر بخوانید: بیماران قلبی چه غذاهایی باید بخورند؟

کاربردهای ابلیشن قلب 

ابلیشن قلب، آریتمی‌های قلبی را که با دارو قابل کنترل نیستند، درمان می‌کند. روش‌های آن می‌توانند انواع ریتم‌های نامنظم یا غیرطبیعی قلب را درمان کنند، از جمله: 

• فیبریلاسیون دهلیزی (Afib)
• فلوتر دهلیزی
• تاکی کاردی فوق بطنی (SVT)
• تاکی کاردی بطنی (VT)

فیبریلاسیون دهلیزی (Afib)

آفیب شایع‌ترین دلیل ابلیشن قلب است. هنگامی که یمارب Afib دارد، حفره‌های فوقانی قلب او (به نام دهلیز) نامنظم می‌زند و به جای انقباض می‌لرزد. بدون انقباضات قوی، قلب نمی‌تواند خون را پمپاژ کند. هنگامی که خون به درستی در قلب حرکت نمی‌کند، خطر تشکیل لخته‌های خونی در قلب و خطر سکته در صورتی که لخته به مغز برسد، افزایش می‌یابد. 

فلوتر دهلیزی

در این حالت، دهلیزها برای پمپاژ خون منقبض می‌شوند، اما آن‌ها این کار را خیلی سریع انجام می‌دهند. فلاتر دهلیزی، منجر به ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی می‌شود و مانند Afib خطر لخته شدن خون و سکته را افزایش می‌دهد. 

تاکی کاردی فوق بطنی (SVT)

اگر فرد تندتپشی داشته باشد، قلب، همچنان خون را به طور طبیعی پمپاژ می‌کند. اگر SVT مکررا یا برای مدت طولانی رخ دهد، آریتمی می‌تواند منجر به آسیب قلبی و علائم شدید شود. 

تاکی کاردی بطنی (VT)

بطن‌ها دو حفره پایینی قلب هستند. آریتمی در آن‌ها (تاکی کاردی بطنی) باعث می‌شود که قلب خیلی سریع بکوبد و زمان کافی برای پر شدن خون و پمپاژ آن به بدن فراهم نشود و منجر به کاهش خطرناک فشار خون شود. 

انواع روش‌های ابلیشن قلب 

پزشکان، ابلیشن قلب را با استفاده از روش کاتتر کم تهاجمی، جراحی یا درمان ترکیبی انجام می‌دهند. در ادامه این روش‌ها را توضیح می‌دهیم: 

• ابلیشن با کاتتر
• ابلیشن جراحی
• جراحی هیبریدی فرسایش کاتتر

ابلیشن با کاتتر

ابلیشن کاتتر رایج‌ترین نوع ابلیشن قلب است. این روش یک روش کم تهاجمی است. متخصص قلب یک کاتتر را از طریق یک ورید، معمولاً از کشاله ران می‌گذراند و آن را به قلب هدایت می‌کند. کاتتر انرژی گرم یا سرد را به بافت قلب می‌رساند و زخم‌هایی ایجاد می‌کند که ریتم‌های نامنظم یا غیر طبیعی قلب را مسدود می‌کند. 

ابلیشن جراحی

جراحان قلب اغلب در حین انجام سایر جراحی‌های قلب، ابلیشن قلب باز را انجام می‌دهند. اگر فرد در حال انجام جراحی بای پس یا تعویض دریچه است و همچنین نیاز به ابلیشن دارد، ممکن است پزشک روش جراحی باز را پیشنهاد دهد. این کار اکنون با استفاده از انرژی گرم یا سرد برای ایجاد خطوط اسکار در قلب انجام می‌شود که سیگنال‌های الکتریکی ایجاد کننده آریتمی را مسدود می‌کند. 

جراحی هیبریدی فرسایش کاتتر

اگر نیازی به جراحی قلب باز نباشد، جراح قلب می‌تواند یک روش ترکیبی را انجام دهد که گاهی اوقات به آن مینی ماز می‌گویند. جراح برش‌های کوچکی در قفسه سینه ایجاد می‌کند. سپس جراحان می‌توانند کاتتر را برای درمان سیگنال‌های ایجاد کننده آریتمی وارد کنند. 

قبل از ابلیشن قلب

تمام اقدامات ابلیشن قلب در بیمارستان توسط متخصص قلب یا جراح قلب انجام می‌شود. پزشک به طور کامل وضعیت قلب و سلامت کلی را قبل از تصمیم گیری در مورد بهترین نوع روش ابلیشن قلبی ارزیابی می‌کند. آماده‌سازی برای این روش، پزشک دستورالعمل‌های خاصی را به بیمار می‌دهد که عبارت‌اند از: 

• مصرف داروهایی که خون را رقیق می‌کنند یا درمان آریتمی را متوقف کنید. از راهنمایی‌های پزشک خود پیروی کنید و این داروها را فقط طبق دستور قطع کنید. 
• شب قبل از عمل چیزی نخورید یا ننوشید. 
• اگر در حال انجام عمل سرپایی هستید، ترتیبی دهید که همراه شما را از بیمارستان به خانه برساند. 

در حین عمل ابلیشن قلب

طی عمل ابلیشن قلب، متخصص قلب بسته به اینکه تحت کاتتر یا ابلیشن جراحی هستید، مراحل زیر را انجام می‌دهد: 

ابلیشن کاتتر

اگر در حال انجام ابلیشن کاتتر هستید، یک آنژیوکت داخل وریدی (IV) در بازوی شما قرار می‌دهد تا از این طریق داروی بیهوشی را تزریق کند. به دلیل طولانی بودن عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی خواهید بود. 

متخصص قلب یک لوله کوچک را از طریق پوست وارد سیاهرگ معمولاً در کشاله ران می‌کند. سپس آن‌ها کاتترهای الکترود را در غلاف قرار می‌دهند و با استفاده از اشعه ایکس به عنوان راهنما، آن‌ها را به قلب می‌فرستند. کاتتر انرژی گرم یا سرد را برای از بین بردن ریتم‌های نامنظم یا غیر طبیعی ارائه می‌دهد. 

ابلیشن جراحی

• اگر ابلیشن جراحی داشته باشید، بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد. 
• جراح قلب می‌تواند ابلیشن را در طی جراحی قلب باز انجام دهد. یا پزشک، جراحی هیبریدی کم تهاجمی انجام می‌دهد و برش‌های کوچکی در قفسه سینه ایجاد می‌کند تا به قلب دسترسی پیدا کند. 

بعد از ابلیشن قلب

ابلیشن کاتتر معمولاً به زمان بهبودی کمتری نسبت به ابلیشن جراحی نیاز دارد. بسته به روشی که انجام داده اید، می‌توانید انتظارات زیر را داشته باشید: 

ابلیشن کاتتر

• ابلیشن کاتتر دو تا چهار ساعت طول می‌کشد تا کامل شود. پس از انجام عمل، پزشک شما کاتتر و غلاف را از ورید خارج می‌کند. 
• شما به اتاق ریکاوری می‌روید و چندین ساعت در آنجا می‌مانید (گاهی اوقات یک شب). پرستار وضعیت شما را در حین بهبودی زیر نظر دارد. 
• وقتی زمان رفتن به خانه فرا می‌رسد، دستورالعمل‌های دقیقی در مورد مراقبت در خانه دریافت خواهید کرد. ممکن است پزشک، آسپرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون را برای چند ماه تجویز کند. این داروها به جلوگیری از لخته شدن خون در زمان بهبودی کمک می‌کنند. 

ابلیشن جراحی

• پس از عمل جراحی، بیمار به ICU منتقل خواهد شد. چندین ساعت تا چند روز در ICU می‌ماند. مدت بستری، بستگی به میزان تهاجمی بودن جراحی دارد. 
• هنگامی که ICU را ترک کردید، چند روز دیگر در بیمارستان خواهید ماند تا زمانی که به اندازه کافی بهبود پیدا کنید و به خانه برگردید. 
• در حین بهبودی در خانه، نیاز است به مصرف آسپرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون ادامه دهید. این داروها به جلوگیری از لخته شدن خون در طول چند ماه بهبودی کمک می‌کنند. 

مزایای ابلیشن قلب

اگر آریتمی دارید که با دارو قابل کنترل نیست، ابلیشن قلبی می‌تواند نجات دهنده باشد. اکثر افراد قادر به انجام ابلیشن کاتتر هستند. این روش کم تهاجمی خطرات کمتری را به همراه دارد. میزان موفقیت ابلیشن قلب بالاست. برای اکثر افراد، این روش، ریتم طبیعی قلب را بازیابی می‌کند و معمولاً نیاز به مصرف داروهای ضد آریتمی را برطرف می‌کند. 

خطرات ابلیشن قلب

عوارض جانبی ابلیشن قلب بعد از عمل جراحی بیشتر از ابلیشن با کاتتر است. خطرات احتمالی آن عبارتند از: 

• آریتمی‌ها
• لخته شدن خون
• آسیب به ورید از غلاف و کاتتر
• آسیب به قلب، مانند سوراخ شدن یا آسیب دیدگی دریچه‌ها یا رسانایی
• باریک شدن وریدهایی که خون را بین ریه‌ها و قلب حمل می‌کنند (تنگی ورید ریوی) 
• قرار گرفتن در معرض تشعشع در طول ابلیشن کاتتر
• عفونت یا خونریزی
• سکته مغزی یا حمله قلبی
• مرگ، به ندرت

چه زمانی می‌توانم به سر کار برگردم و فعالیت‌های دیگر را از سر بگیرم؟ 

اگر ابلیشن کاتتر دارید، احتمالاً یک یا دو روز پس از عمل خود احساس آمادگی می‌کنید که به سر کار خود بازگردید. اگر شغل شما به کار فیزیکی نیاز دارد، ممکن است قبل از بازگشت به کار به چند روز اضافی نیاز داشته باشید. پس از ابلیشن با کاتتر، باید حداقل به مدت سه روز از بلند کردن اجسام سنگین و ورزش‌های شدید خودداری کنید. با پزشک در مورد زمان ایمن بودن بازگشت به فعالیت بدنی صحبت کنید. 

پس از عمل جراحی، حدود یک هفته در بیمارستان بستری خواهید بود. هنگامی که در خانه هستید، ممکن است برای بهبودی کامل به چند هفته دیگر نیاز داشته باشید تا به اندازه کافی بهبود پیدا کنید. اگر یک روش جراحی کم تهاجمی به جای ابلیشن قلب باز داشته باشید، بهبودی سریعتر خواهد بود. 

عوامل خطر

در صورتی که برخی شرایط را بعد از عمل تجربه کنید باید سریع به پزشک اطلاع دهید: 

• آریتمی، از جمله ضربان قلب تند
• خونریزی در محل سوراخ شدن جایی که پزشک کاتتر را وارد کرده است، یا در محل برش برای جراحی ابلیشن
• درد قفسه سینه
• سرگیجه یا سبکی سر
• حالت تهوع یا استفراغ
• بی‌حسی یا گزگز در ساق پا (اگر محل سوراخ در کشاله ران باشد) 
• تورم یا درد در محل سوراخ یا برش

کلام پایانی

ابلیشن قلب، می‌تواند آریتمی‌های تهدید کننده زندگی، از جمله Afib را برطرف کند. بسته به شرایط شما، متخصص قلب، ممکن است ابلیشن با کاتتر، ابلیشن جراحی یا روش هیبریدی را توصیه کند. هنگامی که بافت قلب پس از عمل ابلیشن بهبود یافت، ریتم قلب باید منظم شود. بیشتر افراد پس از عمل بهبود علائم و کیفیت زندگی را گزارش می‌دهند. 

سوالات متداول