واریس پا : علت، علائم، تشخیص و درمان آن!

واریس، عروق خونی متورم هستند که ظاهر آنها در لایه بیرونی پوست پایین بدن شما مشاهده می‌شود. وقتی دیواره‌های وریدهای شما ضعیف هستند و درست عمل نمی‌کنند، خون در ورید شما به عقب جریان پیدا می‌کند. این امر باعث تشکیل رگ‌هایی به رنگ آبی و بنفش در پاها، پاشنه پا یا مچ پا می‌شود. ما در این مقاله به برسی کامل واریس پا پرداخته‌ایم. با ما تا آخر این مقاله همراه بمانید.

واریس پا چیست؟

واریس پا، عروق خونی ورم‌ کرده و پیچیده‌ای هستند که زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند. معمولا آبی رنگ یا بنفش هستند. معمولاً در پاها و مچ پاها ظاهر می‌شوند. آنها ممکن است دردناک یا خارش‌آور باشند. عروق عنکبوتی که ممکن است اطراف وریدهای واریسی قرار داشته باشند، خطوط قرمز یا بنفش کوچکی هستند که نزدیک به سطح پوست ظاهر می‌شوند. اگرچه ممکن است ظاهر نازک و ناراحت کننده‌ای داشته باشند، اما واریکوز وریدها برای اکثر افراد خطرناک نیستند. در برخی موارد، واریکوز وریدهای شدید می‌توانند منجر به مشکلات جدی سلامتی مانند تشکیل لخته خون شوند. شما می‌توانید بیشتر علائم واریکوز ورید را در خانه تسکین دهید و یا مراجعه به پزشک می‌تواند آنها را با تزریقات، درمان با لیزر یا جراحی درمان کند.

تفاوت بین واریس پا و عروق عنکبوتی چیست؟

واریس پا و عروق عنکبوتی هر دو نوعی از بیماری وریدی هستند، اما ظاهر آنها متفاوت است. عروق عنکبوتی کوچک‌تر و نازک‌تر از واریس‌ها هستند. آنها شبیه به تارهای عنکبوتی یا شاخه‌های درختی قرمز یا آبی هستند و نزدیک به سطح پوست قرار دارند. عروق عنکبوتی به طور عمومی دردناک نیستند. آنها ممکن است در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند، اغلب پشت زانو، پاها یا صورت دیده می‌شوند. اما رگ‌‌های واریسی به طور معمول در پاها ظاهر می‌شوند.

واریس پا در چه کسانی دیده می‌شود؟

هر کسی ممکن است واریس پا داشته باشد. عواملی وجود دارد که احتمال بروز واریس پا را افزایش می‌دهند، از جمله:

سن

به دلیل روند پیری، از انعطاف پذیری رگ‌ها کاسته می‌شوند و سفت می‌شوند.

جنسیت

هورمون‌های زنانه می‌توانند دیواره‌های وریدها را به کشش درآورند. افرادی که در حال بارداری هستند، قرص ضد بارداری مصرف می‌کنند یا در دوران انقطاع قرار دارند، به دلیل تغییرات در سطح هورمونی، در خطر بیش‌تری برای ابتلا به واریس‌ها هستند.

سبک زندگی

ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی، گردش خون را کاهش می‌دهد. استفاده از لباس‌های محدود کننده یا شلوارهایی با کمربند تنگ، جریان خون را کاهش می‌دهد. سلامت کلی برخی از بیماری‌های بهداشتی مانند یبوست شدید یا برخی از تومورها، فشار در وریدها را افزایش می‌دهند.

علت واریس پا چیست؟

واریس پا زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌های وریدها ضعیف می‌شوند. این ضعف دیواره‌ها باعث افزایش فشار خون در وریدها می‌شود و هنگامی که فشار خون در ورید بالاتر می‌رود، دیواره آن منبسط می‌شود. همچنین، وقتی که ورید انبساط می‌کند، سپرهایی که مانع جریان خون برگشتی در ورید می‌شوند، به خوبی کار نمی‌کنند. بنابراین، خون در ورید راه خود را به صورت کامل طی نمی‌کند و در ورید متراکم می‌شود که باعث بروز واریس پا می‌شود. به عوامل زیر می‌توان به عنوان علت‌های واریس پا اشاره کرد:

عوامل وراثتی

گاهی واریس پا به صورت ارثی منتقل می‌شود و افرادی که خانواده‌ای با سابقه واریس پا دارند، در معرض بیشتری قرار دارند.

تغییرات هورمونی

برخی تغییرات هورمونی در دوران بارداری و همچنین در دوران پیش از پریود (قاعدگی) می‌تواند منجر به ضعف دیواره وریدها شود.

عوامل سنی

با پیشرفت سن، دیواره وریدها ضعیف‌تر می‌شود و احتمال بروز واریس پا افزایش می‌یابد.

چاقی و اضافه وزن

چاقی و اضافه وزن باعث افزایش فشار بر روی وریدها می‌شود و می‌تواند عاملی برای ضعف دیواره و بروز واریس پا باشد.

فعالیت‌هایی که فشار طولانی مدت را بر روی پاها ایجاد می‌کنند

مانند ایستادن برای مدت طولانی، نشستن به مدت طولانی با پاها بر روی زمین یا تحمل فشارهای وزن بالا بر روی پاها مانند ورزش‌های بدنسازی.

جراحی یا صدمات در ناحیه پاها

جراحی یا صدماتی که به وریدها و سیستم عروقی پاها وارد می‌شود، می‌تواند به ضعف دیواره وریدها و بروز واریس پا منجر شود.

مهم است به‌خاطر داشته باشید که هر فرد می‌تواند در معرض بروز واریس پا قرار گیرد، اما عوامل فوق تمایل بیشتری برای بروز آن ایجاد می‌کنند. اگر شما یا کسی در خانواده‌تان از واریس پا رنج می‌برید،‌ بهتر است با پزشک خود در مورد ریسک‌ها و پیشگیری از آن صحبت کنید.

علائم واریس پا چیست؟

نشانه قابل تشخیص واریس‌پا وجود یک رگ خطی، آبی یا بنفش و چاله‌دار زیر سطح پوست است. علائم شامل موارد زیر می‌شود:

رگ‌های بزرگ و متورم

رگ‌های پیچیده، ورم‌کرده و شبیه به طناب غالباً آبی یا بنفش هستند. آنها درست زیر سطح پوست در پاها، مچ پاها و پاها ظاهر می‌شوند. ممکن است به صورت گروه‌هایی تشکیل شوند. خطوط کوچک قرمز یا آبی (عروق عنکبوتی) ممکن است در نزدیکی آنها ظاهر شوند.

سنگینی پاها

عضلات پاهای شما به ویژه پس از فعالیت بدنی ممکن است خسته، سنگین یا کند حرکت کنند.

خارش

منطقه اطراف واریس‌ها ممکن است خارش داشته باشد.

درد

درد و داغی در پاها ممکن است احساس شود و در پشت زانوهایتان امکان دارد کرامپ عضلانی داشته باشید.

تغییرات رنگ پوست و زخم‌ها

واریس‌پا ممکن است باعث تغییر رنگ قهوه‌ای روی پوست شود. واریس‌های شدید می‌توانند زخم‌های وریدی را روی پوست شما ایجاد کنند.

واریس‌ پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشکان می‌توانند به راحتی واریس پا را تشخیص دهند. در بیشتر موارد، تشخیص بر اساس بررسی بصری انجام می‌شود. اما در برخی موارد، از آزمایشات تشخیصی تکمیلی استفاده می‌شود تا وضعیت دقیق‌تر در مورد عروق وریدی بررسی شود. این آزمایشات می‌توانند شامل سونوگرافی (استفاده از امواج صوتی برای تصویربرداری از ساختار داخلی وریدها) و سی تی اسکن (استفاده از اشعه ایکس و رایانه برای تصویربرداری تشعشعی) باشد.

در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام آزمایشات تشخیصی بیشتر باشد تا علت دقیق بیداری وریدی مشخص شود. این شامل آنژیوگرافی (تزریق ماده رنگی در داخل وریدها و استفاده از اشعه ایکس برای تصویربرداری زنده) و فلبوگرافی (استفاده از ماده رادیواکتیو برای تصویربرداری وریدها و اندازه گیری نرخ جریان خون) می‌شود.

واریس‌ پا چگونه درمان می‌شود؟

درمان واریس پا بستگی به شدت علائم، اندازه و موقعیت واریس‌ها و ترجیحات شخص دارد. روش‌های درمانی واریس پا عبارتند از: تغییرات در سبک زندگی، استفاده از کمربند فشاری و داروها. در ادامه به بررسی موارد ذکر شده، می‌پردازیم.

تغییرات در سبک زندگی

این تغیرات شامل توصیه‌هایی مانند افزایش فعالیت و ورزش منظم، کاهش وزن در صورت لزوم، ایستادن و نشستن طولانی مدت می‌باشد. این تغییرات ممکن است بهبودی در علائم و کنترل واریس‌ها را به همراه داشته باشند.

استفاده از کمربند فشاری

استفاده از کمربند یا شلنگ‌های فشاری در پاها می‌تواند فشار را به وریدها اعمال کند و به جریان خون به سمت قلب کمک کند.

داروها

برخی داروها مانند داروهای وریدیت (venotonic) می‌توانند علائم واریس پا را کاهش دهند و بهبودی در جریان خون و کنترل واریس‌ها ایجاد کنند. قبل از مصرف هر دارو، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

سایر روش‌های درمانی واریس پا

در صورت وجود واریس‌های شدید و علائم سخت، روش‌های درمانی جراحی یا تصویربرداری ممکن است لازم شود. این روش‌ها شامل روش‌هایی مانند لیگاسیون واژنال (ligation)، استئوکلوژن (sclerotherapy)، فلبکتومی (phlebectomy) و روش‌های جراحی بزرگ‌تر مانند بایپس وریدی (vein bypass) یا جراحی وریدهای کمربندی (vein stripping) است. این روش‌ها باعث بستن یا کاهش جریان خون در واریس ها می‌شوند.

مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا روش درمانی مناسب برای شما تعیین شود. انتخاب روش درمانی بستگی به وضعیت شما، علائم، مشکلات مربوطه و تشخیص پزشک دارد.