چه زمانی اکو قلب لازم است؟

قلب، عضوی مهم و حیاتی است که سلامت آن تضمین‌کننده انرژی، شادابی و کیفیت زندگی روزمره ما است. اما آیا می‌دانید بسیاری از بیماری‌های قلبی در مراحل اولیه بدون علامت هستند و تنها با استفاده از روش‌های دقیق تصویربرداری قابل تشخیص‌ هستند؟ اکوکاردیوگرافی (اکو قلب)، یکی از پیشرفته‌ترین و ایمن‌ترین راه‌ها برای بررسی سلامت قلب شما است که در آن تصویری دقیق از ساختار و عملکرد قلب ارائه می‌شود و به پزشک اجازه می‌دهد تا کوچک‌ترین مشکلات قلبی را به‌موقع شناسایی کند. اکو قلب زمانی لازم است که فرد دچار حملات قلبی و یا دارای سابقه بیماری‌های قلبی باشد. برای دریافت بهترین تشخیص و خدمات تخصصی اکو قلب می‌توانید به دکتر لعبت رضاییان مراجعه کنید. دکتر رضاییان، فوق تخصص قلب و عروق با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه مراقبت‌های قلبی، همراه شما خواهند بود. 

اکو قلب چیست؟

اکوکاردیوگرافی یا به اختصار اکو قلب، یک روش تصویربرداری بدون درد است که با استفاده از امواج فراصوت (اولتراسوند) تصویری دقیق از ساختار و عملکرد قلب ارائه می‌دهد. این آزمایش به پزشکان اجازه می‌دهد تا با مشاهده تصاویر قلب در حال حرکت، مشکلات مختلفی مانند نارسایی قلبی، اختلالات دریچه‌های قلب، ضخامت دیواره‌ها و عملکرد بطن‌ها را به‌طور دقیق بررسی کنند. در طول انجام اکو قلب، پروب مخصوصی که امواج صوتی با فرکانس بالا را ارسال می‌کند، روی قفسه سینه بیمار قرار می‌گیرد. این امواج به قلب برخورد کرده و بازتاب آنها به دستگاه ارسال می‌شود و بعد به تصاویر ویدیویی تبدیل می‌شوند. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا عملکرد قلب را در زمان واقعی مشاهده و تحلیل کنند.

چه زمانی اکو قلب باید انجام شود؟

اکو قلب، ابزاری کلیدی در تشخیص و پیگیری بیماری‌های قلبی است و انجام آن در برخی از شرایط بسیار مهم وضروری است. برای انجام اکوکاردیوگرافی باید به پزشکی متخصص و باتجربه مراجعه کنید. مثلا اگر در خانواده‌تان سابقه بیماری‌های قلبی، سکته یا نارسایی قلبی وجود دارد، انجام اکو قلب می‌تواند به بررسی سلامت قلب شما کمک کند. در ادامه می‌توانید بخوانید که اکو قلب چه زمانی باید انجام شود.

بروز علائم مشکوک قلبی

اگر احساس دردهای ناشناخته یا فشار در ناحیه قفسه سینه دارید این موضوع می‌تواند نشانه مشکلات قلبی باشد و باید برای بررسی‌های بیشتر و انجام اکو قلب به پزشک متخصص مراجعه کنید. احساس دشواری در نفس کشیدن یا خستگی غیرعادی حتی با فعالیت‌های سبک، احساس ضربان‌های سریع، نامنظم یا غیرمعمول در قلب، تپش قلب و ورم اندام‌ها به خصوص ورم پاها که به دلیل نارسایی قلبی ایجاد می‌شود می‌تواند نشانه مشکلات قلبی باشد و باید اکو قلب انجام شود. 

پس از سکته یا حمله قلبی

پس از تجربه‌ی سکته یا حمله قلبی، بررسی دقیق عملکرد قلب با اکوکاردیوگرافی یک اقدام ضروری و نجات‌بخش است. اکو به پزشک کمک می‌کند تا آسیب‌های وارده به عضله قلب، عملکرد دریچه‌ها و احتمال بروز عوارض جدی را به‌موقع تشخیص دهد. اگر دچار سکته قلبی شده‌اید یا علائم هشداردهنده دارید، باید هرچه سریع‌تر برای انجام اکو قلب به پزشک مراجعه کنید. تشخیص سریع، کلید درمان مؤثر است.

بررسی مشکلات دریچه‌های قلب

در صورت شنیدن صداهای غیرطبیعی قلب (صدای سوفل) در معاینات، یا تشخیص اختلالات دریچه‌ای، اکو قلب به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند. دریچه‌های قلب نقش مهمی در جریان صحیح خون دارند و هرگونه اختلال در عملکرد آن‌ها می‌تواند سلامت کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. اکوکاردیوگرافی (اکو قلب) بهترین روش غیرتهاجمی برای بررسی دقیق عملکرد دریچه‌ها، نشت یا تنگی آن‌ها و ارزیابی شدت مشکلات دریچه‌ای است. اگر با علائمی مانند تنگی نفس، خستگی غیرعادی، یا صدای غیرطبیعی قلب مواجه هستید، بررسی وضعیت دریچه‌ها با اکو، ضروری است.

در بیماران با فشار خون بالا

فشار خون بالا اگر کنترل نشود، می‌تواند به مرور زمان باعث ضخیم شدن دیواره‌های قلب، نارسایی قلبی، یا اختلال در عملکرد دریچه‌ها شود. اکوکاردیوگرافی یک ابزار کلیدی برای بررسی تاثیرات پرفشاری خون بر قلب است و می‌تواند آسیب‌های خاموش قلبی را پیش از بروز علائم آشکار کند. دکتر لعبت رضاییان، متخصص قلب و عروق، با سال‌ها تجربه در پایش و درمان بیماران فشارخونی، خدمات تخصصی اکو قلب را با دقت بالا و تکنولوژی پیشرفته ارائه می‌دهد.

بررسی ناهنجاری‌های مادرزادی

ناهنجاری‌های مادرزادی قلب می‌توانند از دوران نوزادی تا بزرگسالی بدون علامت باقی بمانند یا به‌تدریج باعث بروز علائمی مانند تنگی نفس، خستگی زودرس یا صدای غیرطبیعی قلب شوند. اکو قلب دقیق‌ترین و کم‌خطرترین روش برای شناسایی این اختلالات است. تشخیص زودهنگام و بررسی ساختار قلب در افراد مشکوک به مشکلات مادرزادی، نقش مهمی در جلوگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی دارد.

پیش از جراحی‌های بزرگ یا درمان‌های قلبی خاص

پیش از انجام جراحی‌های بزرگ یا درمان‌های تخصصی قلبی، بررسی دقیق عملکرد قلب یک اقدام حیاتی است. اکوکاردیوگرافی (اکو قلب) به پزشکان کمک می‌کند تا از وضعیت قلب، عملکرد دریچه‌ها، ضخامت عضله قلب و وجود هرگونه ناهنجاری پنهان مطمئن شوند و برنامه درمانی را با اطمینان بیشتری اجرا کنند. این ارزیابی در بیماران مسن، مبتلا به بیماری‌های مزمن یا با سابقه مشکلات قلبی اهمیت دوچندانی دارد.

پیگیری درمان و روند بهبود

بیمارانی که تحت درمان بیماری‌های قلبی قرار دارند، اکو قلب برای ارزیابی پاسخ به درمان و تغییرات قلب ضروری است. همیشه توصیه می‌شود در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی یا داشتن سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی، سریعا به پزشک مراجعه کرده و درباره ضرورت انجام اکو قلب مشورت کنید. تشخیص به موقع می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و زندگی شما را نجات دهد.

چگونه برای انجام اکو قلب آماده شویم؟

خوشبختانه، اکوکاردیوگرافی یا همان اکو قلب یکی از ساده‌ترین و کم‌دردسرترین آزمایش‌های قلبی است که نیاز به آمادگی خاص و پیچیده ندارد. اما با رعایت چند نکته ساده می‌توان آزمایشی راحت‌تر بهتر را تجربه کنید. برخی از مهم‌ترین نکاتی که باید برای انجام اکو قلب رعایت کنید شامل:

• بهتر است لباس راحت و آزاد بپوشید که بتوانید به راحتی قفسه سینه خود را برای قرار دادن پروب دستگاه اکو باز کنید. معمولا گان یا روپوش مخصوص توسط مرکز تصویربرداری در اختیار شما قرار داده می‌شود.
• اکو قلب نیازی به ناشتا بودن ندارد، بنابراین می‌توانید قبل از آزمایش غذای معمول خود را میل کنید و نگران خالی بودن معده نباشید.
• اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، مخصوصا داروهای قلبی یا فشار خون، حتماً به پزشک یا تکنسین اطلاع دهید. ممکن است قبل از آزمایش راهنمایی‌های خاصی دریافت کنید.
• اگر پزشک اکو قلب مری (TEE) را تجویز کند، ممکن است نیاز به ناشتایی حداقل 6 ساعت قبل از آزمایش داشته باشید و برخی نکات خاص مانند عدم مصرف مایعات و غذا.
• داشتن سوابق پزشکی، نتایج آزمایش‌های قبلی یا داروهای مصرفی می‌تواند به پزشک در تفسیر بهتر نتایج کمک کند.

یشتر بخوانید: تفسیر اکو قلب چگونه است؟

عوارض و محدودیت‌های اکو قلب

یکی از بزرگ‌ترین مزایای اکوکاردیوگرافی این است که کاملا غیرتهاجمی و بدون درد است. در اکثر موارد، انجام اکو قلب هیچ عارضه جانبی ایجاد نمی‌کند و بیمار می‌تواند بلافاصله پس از انجام آزمایش به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. اما در برخی از افراد باعث ایجاد حساسیت پوست به ژل مورد استفاده در طول آزمایش و احساس ناراحتی مختصر هنگام فشار پروب روی قفسه سینه شود. همچنین در اکو قلب مری (TEE)، که پروب وارد مری می‌شود، ممکن است کمی گلودرد یا احساس ناراحتی در گلو به مدت کوتاه ایجاد شود.

محدودیت‌های انجام اکو قلب

عوامل مانند چاقی زیاد، بیماری‌های ریوی یا وجود زخم و آسیب در قفسه سینه می‌توانند کیفیت تصاویر اکو را کاهش دهند و تشخیص را سخت‌تر کنند. همچنین اکو قلب به تنهایی نمی‌تواند تمام بیماری‌های قلبی را تشخیص دهد. برای بررسی دقیق‌تر، گاهی نیاز به تست‌های مکمل مانند MRI قلب، سی‌تی اسکن یا کاتتریزاسیون قلب است. نتایج اکو باید توسط پزشک متخصص قلب و عروق با تجربه تفسیر شود، چرا که تفسیر نادرست می‌تواند منجر به تشخیص غلط و درمان نادرست شود.

بیشتر بخوانید: اکو قلب بهتر است یا تست ورزش

در اکو قلب چه چیزی مشخص می شود؟

اکوکاردیوگرافی (اکو قلب) اطلاعات بسیار دقیق و ارزشمندی درباره وضعیت ساختاری و عملکردی قلب در اختیار پزشک قرار می‌دهد. اکو قلب به کمک تصاویر زنده، ابعاد دقیق بطن‌ها (چپ و راست) و دهلیزهای قلب را اندازه‌گیری می‌کند. این اطلاعات برای تشخیص بزرگ شدن قلب یا کاهش حجم بطن‌ها اهمیت دارد. با انجام اکو قلب پزشک می‌تواند به اطلاعات زیر دست پیدا کند:

• عملکرد عضله قلب (بطن‌ها): یکی از مهم‌ترین کاربردهای اکو، بررسی قدرت انقباضی بطن چپ است که نشان‌دهنده کارایی قلب در پمپاژ خون به سراسر بدن است. ضعف در این عملکرد می‌تواند علامت نارسایی قلبی باشد.
• وضعیت دریچه‌های قلب: اکو قلب عملکرد و ساختار دریچه‌های قلب (میترال، آئورت، تریکوسپید و پولمونری) را بررسی می‌کند و مشکلاتی مثل تنگی، نارسایی قلبی یا پرولاپس دریچه‌ها را مشخص می‌سازد.
• جریان خون در داخل قلب: در اکو رنگی، جریان خون در داخل حفرات قلب و عروق اطراف آن به صورت رنگی نمایش داده می‌شود که به تشخیص مشکلاتی مانند برگشت خون (رفلاکس) یا انسداد کمک می‌کند.
• وجود مایعات اطراف قلب: اکو می‌تواند وجود مایعات اضافی در فضای اطراف قلب (افیوژن پریکارد) را شناسایی کند که می‌تواند علامت التهاب یا آسیب قلبی باشد.
• ناهنجاری‌های مادرزادی: اکو قلب به تشخیص نواقص و مشکلات ساختاری قلب از زمان تولد مانند سوراخ‌های بین دهلیزی یا بطن‌ها کمک می‌کند.
• فشار خون ریوی: با بررسی حرکت دریچه‌ها و جریان خون، فشار داخل عروق ریوی نیز قابل ارزیابی است که برای تشخیص فشار خون ریوی اهمیت دارد.

کلام پایانی

اکو قلب یکی از مهم‌ترین ابزارهای تشخیصی در بیماری‌های قلبی است که می‌تواند نقش حیاتی در پیشگیری، درمان و پیگیری مشکلات قلبی ایفا کند. اگر علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، تپش قلب یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارید، مشاوره با یک متخصص قلب باتجربه ضروری است. دکتر لعبت رضاییان، متخصص قلب و عروق با سال‌ها تجربه در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی، می‌تواند دقیق‌ترین خدمات اکوکاردیوگرافی با به‌روزترین تجهیزات پزشکی را به بیماران ارائه دهند. برای حفظ سلامت قلبتان، همین امروز وقت مشاوره با دکتر رضاییان را رزرو کنید.

سوالات متداول