یکی از علائم حیاتی که پزشک هنگام معاینه بیمار بررسی میکند ضربان قلب، همراه با میزان تب، فشار خون و ضربان قلب است. میزان تپش قلب که با واحد نبض اندازه گیری میشود، شاخص مهمی از سلامت کلی قلب است. این موضوع میتواند نشانهای از شرایط پزشکی خاص یا نیاز به تنظیم عادات سبک زندگی باشد که نبض را بالاتر از محدوده طبیعی تعیین شده بر اساس سن افزایش میدهد. در این مقاله ضربان قلب نرمال برای هر رده سنی را مورد بررسی قرار میدهیم. برای آشنایی با آن و دیگر نکات مربوط به نرمال بودن نبض، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
ضربان قلب نرمال چیست؟
ضربان قلب نرمال در حالت استراحت (هنگامی که ورزش نمیکنند) برای افراد ۱۵سال به بالا ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه (bpm) است. با این حال، ممکن است به دلیل عوامل متعددی مانند: ورزش منظم، وضعیت پزشکی، استرس و استفاده برخی از داروهای بدون نسخه، کمی از حد معمول متفاوت باشد. ضربان قلب طبیعی در افراد با سنین مختلف در جدول زیر آمده است.
سن
سنضربان قلب در حالت استراحت طبیعی
نوزادان 0 تا 1 ماهه هستند
70 تا 190 ضربه در دقیقه
نوزادان 1 تا 11 ماهه
80 تا 160 ضربه در دقیقه
کودکان 1 تا 2 ساله
80 تا 130 ضربه در دقیقه
کودکان 3 تا 4 سال
80 تا 120 ضربه در دقیقه
کودکان 5 تا 6 ساله
75 تا 115 ضربه در دقیقه
کودکان 7 تا 9 سال
70 تا 110 ضربه در دقیقه
کودکان 10 سال به بالا و بزرگسالان (از جمله سالمندان)
60 تا 100 ضربه در دقیقه
ورزشکاران در بهترین شرایط
40 تا 60 ضربه در دقیقه
حداکثر ضربان قلب نرمال چقدر است؟
دانستن حداکثر میزان ضربان قلب طبیعی در طول فعالیت شدید و ضربان قلب هدف برای همه افراد در سنین مختلف مهم است. یکی از روشهای محاسبه حداکثر تعداد طبیعی ضربان قلب، این است که سن خود را از ۲۲۰ کم کنید. در همین حال، ضربان قلب هدف باید حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد حداکثر ضربان قلب در طول فعالیتهای با شدت متوسط مانند پیاده روی باشد. در طول فعالیتهای شدیدتر، مانند: ورزش، دویدن یا ورزش کردن با وزنه، ضربان قلب هدف باید حدود ۷۰ تا ۸۵ درصد حداکثر ضربان قلب باشد. میانگین حداکثر ضربان قلب و محدوده هدف ضربان قلب بر اساس سن برای بزرگسالان در جدول زیر آمده است.
میتوانید ضربان قلب خود را به راحتی با استفاده از ساعتهای هوشمند کنترل کنید، اما بررسی دستی ضربان قلب نیز ساده است. برای یافتن ضربان قلب، انگشتان اشاره و میانی خود را به آرامی در زیر مچ دست، درست زیر انگشت شست، تا زمانی که نبض را احساس کنید، قرار دهید. همچنین میتوانید ضربان قلب را با قرار دادن دو انگشت روی سرخرگ کاروتید واقع در دو طرف گردن نیز اندازه گیری کنید. مکانهای دیگری که میتوانید ضربان قلب خود را بررسی کنید عبارتند از:
کشاله ران
پشت زانو
بالا یا داخل پا
زمان اندازه گیری ضربان قلب نرمال
بعد از اینکه نبض را مشخص کردید، تعداد ضربانی را که احساس میکنید به مدت ۱۵ ثانیه بشمارید، سپس آن عدد را در چهار ضرب کنید. در روش دیگر، ضرباتی که حس میکنید را برای ۳۰ ثانیه بشمارید، سپس در عدد دو ضرب کنید. اگر ضربان قلب را در حالت استراحت چک میکنید، زمانی این کار را انجام دهید که حداقل ۱۰ دقیقه ورزش نکردهاید یا فعالیت بدنی نداشتهاید.
میتوانید ضربان قلب را در هر زمانی بررسی کنید. بعد از فعالیت، ضربان قلب ممکن است همچنان بالا باشد. همچنین، شما نباید ضربان قلب خود را پس از استراحت طولانی مدت بررسی کنید، زیرا این ضربان نیز دقیق نیست.
اگر نبض پیدا نشود!
اگر نمیتوانید نبض را در مچ دست پیدا کنید، سعی کنید در سرخرگ کاروتید یا سایر قسمتهای بدن که ممکن است نبض قویتر باشد، دنبال نبض بگردید. هنگام بررسی نبض روی کاروتید، باید کمی محتاط باشیم، زیرا اگر بیش از حد فشار داده شود، میتواند باعث ایجاد رفلکس شود که منجر به سبکی سر و سرگیجه شده یا حتی ممکن است باعث غش کردن شود.
دلایل افزایش ضربان قلب نرمال در حالت استراحت
تحقیقات نشان میدهد که ضربان قلب بالا در حالت استراحت با فشار خون و وزن بدن بالا و آمادگی جسمانی پایین مرتبط است. علاوه بر شرایط پزشکی مانند: کم خونی، سطح بالای تیروئید یا هورمون و لخته شدن خون، برخی از عوامل سبک زندگی میتوانند باعث افزایش ضربان قلب در حالت استراحت شوند. دلایل احتمالی آن عبارتند از:
تب
درد
عفونت (از جمله عفونتهای باکتریایی، ویروسی و به ندرت قارچی)
کم آبی بدن
کم خوابی یا اختلال خواب
مصرف یا ترک کافئین، الکل یا نیکوتین
استرس و اضطراب
سیگار کشیدن
استفاده از داروهای ضد احتقان بدون نسخه
وضعیت بدنی ضعیف
کاهش ضربان قلب بالا در حال استراحت
زمانی که ضربان قلب در حالت استراحت در محدوده ضربان قلب طبیعی برای سن شما باشد، ماهیچه قلب برای پمپاژ خون کافی برای ثابت نگه داشتن ضربان لازم نیست که سخت کار کند. اگر فردی در مدت معینی متوجه افزایش ضربان قلب خود شود، افزایش ضربان قلب میتواند نشان دهنده نیاز باشد.
اگر ضربان قلب در حالت استراحت بالاتر از ضربان قلب طبیعی بزرگسالان ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه است، فعالیت منظم کلید کاهش ضربان قلب است. این فعالیت میتواند ورزش باشد، اما لازم نیست که ورزش اختصاصی باشد، فعالیتهایی مانند: پیادهروی، باغبانی، چمنزنی یا سایر فعالیتهای معمولی برای این شرایط مفید هستند.
هنگامی که شما در حال انجام فعالیت هستید، ضربان قلب بالاتر میرود و مردم گاهی اوقات نگران میشوند. اما این مشکلی جدی نیست و در واقع یک روند طبیعی است که قرار است اتفاق بیفتد. با گذشت زمان، فعالیت منظم ضربان قلب را برای اکثر افراد کاهش میدهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر ضربان قلب بالا در نتیجه استرس یا مصرف زیاد الکل یا کافئین باشد، معمولاً دلیلی برای هشدار نیست. با این حال، این موقعیتها هنوز نیاز به مشورت با پزشک دارند. با این حال، بزرگسالان بدون بیماری حاد که ممکن است باعث افزایش ضربان قلب شود، اگر ضربان قلب در حالت استراحت برای چند روز بالای ۱۰۰ ضربه در دقیقه باقی بماند، باید به پزشک مراجعه کنند.
اگر ضربان قلب بهطور مداوم برای بیش از چند روز افزایش مییابد و چیز واضحی وجود ندارد که بتواند آن را توضیح دهد، باید با پزشک صحبت کنید.
در این مقاله تمام نکات مهم و کلیدی در مورد ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف و در شرایط مختلف را مورد بررسی قرار دادیم. در صورت انجام فعالیتهای ورزشی افزایش ضربان قلب، بسیار طبیعی است و نیازی به نگرانی نیست. همچنین وابسته به شرایط مختلف مانند: مصرف مواد مخدر، الکل و برخی داروهای بدون نسخه، افزایش ضربان قلب خطرناک نیست. اما در این شرایطم بهتر است که با پزشک مشورت شود.
نظرات